Prawidłowy wynik pomiaru PBK (próba Brusta-Kratochvila, czyli rozpiętość klatki piersiowej podczas maksymalnego wdechu i wydechu) u 5-letniego dziecka powinien mieścić się w granicach 3-7 cm. Wynik z tego zakresu świadczy o prawidłowej elastyczności i ruchomości klatki piersiowej, co przekłada się na dobrą wydolność układu oddechowego. Moim zdaniem, znajomość prawidłowych wartości PBK jest kluczowa w codziennej pracy z dziećmi, zwłaszcza jeśli chodzi o wykrywanie wczesnych zaburzeń oddychania czy problemów ortopedycznych, takich jak skolioza lub inne wady postawy. Nie bez powodu w praktyce szkolnej czy podczas bilansów zdrowia dzieci regularnie wykonuje się ten prosty test – dzięki temu można szybko zauważyć, kiedy dziecko oddycha płytko, nie angażuje dolnych partii płuc albo ma ograniczoną ruchomość żeber. Z mojego doświadczenia wynika, że dzieci aktywne fizycznie rzadko mają wynik poniżej 3 cm, a jeśli ktoś odczytuje mniej, to warto dokładnie przeanalizować sposób wykonania pomiaru. Standardy medyczne, np. zalecenia Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, jednoznacznie określają tę normę i warto jej się trzymać – gwarantuje to rzetelność oceny i pozwala uniknąć niepotrzebnych niepokojów zarówno rodziców, jak i samych dzieci. Bywa, że wynik wykracza lekko poza normę, szczególnie u bardzo szczupłych albo wyjątkowo aktywnych dzieci, ale powyżej 7 cm wynik w tym wieku raczej się nie zdarza i może budzić wątpliwości co do poprawności techniki pomiaru.
Warto przeanalizować, dlaczego odpowiedzi poza zakresem 3-7 cm nie są uznawane za prawidłowe dla 5-letniego dziecka. Przede wszystkim, PBK, czyli próba Brusta-Kratochvila, to jeden z podstawowych testów stosowanych w ocenie wydolności i ruchomości klatki piersiowej u dzieci. Wynik na poziomie 1-2 cm wskazuje na zdecydowanie ograniczoną ruchomość żeber i mięśni oddechowych, co może być sygnałem nieprawidłowości, takich jak płytki oddech, osłabienie mięśni międzyżebrowych czy nawet początkowe objawy przewlekłych chorób układu oddechowego. Niestety często spotyka się takie wyniki u dzieci, które mają siedzący tryb życia albo skłonność do wad postawy. To też dość oczywista pomyłka przy nieprawidłowym wykonaniu pomiaru, jak np. brak pełnego wdechu lub wydechu podczas badania. Z kolei wartości rzędu 8-9 cm czy nawet 10-11 cm są w tym wieku bardzo rzadkie i zwykle wynikają z błędu pomiarowego, np. zbyt luźno założonej taśmy albo pomylenia się podczas odczytu. Takie wyniki są typowe raczej dla nastolatków lub dorosłych, gdzie elastyczność klatki piersiowej jest większa, czasem nawet powyżej 8 cm, ale nie u przedszkolaka. Typowy błąd myślowy polega tu na przekonaniu, że im większa różnica, tym lepiej – niestety to nie działa w ten sposób, bo zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża rozpiętość może sygnalizować problem (np. nieprawidłowe zaangażowanie mięśni, hiperwentylację lub nawet choroby przewlekłe). W dobrych praktykach medycznych zawsze zwraca się uwagę na normy wiekowe – i tu zakres 3-7 cm jest optymalny oraz potwierdzony przez liczne badania i zalecenia branżowe. Pomijanie tych norm może prowadzić do błędnej oceny zdrowia dziecka i niepotrzebnych interwencji albo, co gorsza, do przeoczenia realnego problemu zdrowotnego.