Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

Synoptofor to bardzo przydatne urządzenie w diagnostyce zaburzeń widzenia obuocznego, ale interpretacja uzyskanych kątów nie zawsze jest intuicyjna. Analizując podane odpowiedzi, można zauważyć kilka pułapek. Przede wszystkim, jeśli kąt obiektywny wynosi -6°, a kąt subiektywny = 0°, taki wynik wskazuje raczej na nieprawidłową korespondencję siatkówkową, ale harmonijną. Oznacza to, że pacjent, pomimo obecnego zeza (kąt obiektywny), nie zgłasza żadnych objawów dwojenia i jego układ wzrokowy kompensuje różnice, tworząc nowe, patologiczne odpowiadające sobie punkty na siatkówkach – jest to tak zwana harmonijna korespondencja nieprawidłowa. Często spotyka się takie adaptacje u dzieci z przewlekłym zezem, gdzie mózg „oduczył się” widzieć dwojenie. Odpowiedzi z „skokiem” w kącie subiektywnym sugerują sytuacje, gdzie pacjent nie potrafi stabilnie zlokalizować obrazu, co typowo występuje przy chwiejnej, nieustalonej korespondencji albo w przypadku braku korespondencji. To bardzo częsty błąd w interpretacji – uznawać niestabilność lub skok za formę ustalonej nieprawidłowości, co jednak nie znajduje potwierdzenia w praktyce ortoptycznej. Brak stabilizacji kąta subiektywnego praktycznie uniemożliwia określenie, czy występuje jakakolwiek ustalona adaptacja – taki wynik świadczy raczej o świeżym lub niestabilnym mechanizmie kompensacyjnym. Moim zdaniem, duży problem pojawia się, kiedy próbujemy zbyt prosto przełożyć liczby na diagnozę bez zrozumienia fizjologii widzenia obuocznego. W praktyce, tylko sytuacja, gdy kąt subiektywny jest inny niż zero i inny niż obiektywny, wskazuje nieharmonijną korespondencję ustaloną – to niezwykle ważne, bo decyduje o podejściu terapeutycznym i możliwym rokowaniu, zwłaszcza przy planowaniu ćwiczeń ortoptycznych lub kwalifikowaniu do leczenia chirurgicznego.