Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

W praktyce okulistycznej penalizacja ma swoje miejsce, jednak nie powinno się jej nadużywać ani stosować wbrew podstawowym przeciwwskazaniom. Często pojawia się mylne przekonanie, że każda forma niedowidzenia jest wskazaniem do penalizacji – to niestety nie jest prawda. Ortopozycja, oczopląs czy zez zbieżny to stany, przy których penalizacja może być wręcz zalecana, o ile nie występują inne przeciwwskazania. W przypadku ortopozycji, czyli prawidłowego ustawienia oczu, niedowidzenie wymaga czasem dodatkowej stymulacji słabszego oka i penalizacja może się tutaj idealnie sprawdzić. Jeżeli pacjent ma oczopląs, penalizacja bywa nawet stosowana, bo pomaga wzmocnić zaangażowanie słabszego oka w proces widzenia, choć oczywiście wymaga to indywidualnej oceny. W zezie zbieżnym penalizacja jest wręcz klasyczną metodą, bo pomaga sprowokować używanie oka niedowidzącego i poprawić koordynację. Natomiast krótkowzroczność, zwłaszcza przy niedowidzeniu, stanowi istotne przeciwwskazanie do penalizacji – może prowadzić do pogorszenia całkowitej ostrości wzroku oraz utrwalania nieprawidłowej refrakcji. Często spotykanym błędem jest traktowanie penalizacji jako uniwersalnego remedium, co wynika raczej z uproszczonego podejścia do terapii niedowidzenia. Dobre praktyki zalecają zawsze analizować sytuację całościowo, biorąc pod uwagę typ i nasilenie wady, a nie tylko jej obecność. Lekarz powinien wykluczyć krótkowzroczność jako przesłankę do penalizacji, stosując inne, bardziej bezpieczne metody stymulacji oka niedowidzącego. Takie niuanse potrafią zadecydować o sukcesie terapii, więc warto na nie zwracać uwagę już na etapie kwalifikowania pacjenta do konkretnej metody leczenia.