Test Langa II to narzędzie, które bardzo często wykorzystuje się do obiektywnej oceny widzenia stereoskopowego, zwłaszcza u małych dzieci, które jeszcze nie potrafią współpracować przy bardziej skomplikowanych badaniach. Zakres 600” ÷ 200” sekund łuku jest tutaj kluczowy, bo właśnie te wartości są progowe dla rozdzielczości stereopsji, którą można ocenić u dzieci w 2. roku życia. To wynika z fizjologii rozwoju układu wzrokowego – młodsze dzieci nie osiągają jeszcze bardziej precyzyjnych (niższych) progów stereopsji, a jednocześnie nie ma sensu badać ich na poziomie wyższym niż 600 sekund łuku, bo to już jest poza granicą rozróżnialności dla nich. Moim zdaniem test Langa II jest niezastąpiony w codziennej praktyce – nie wymaga żadnych specjalnych okularów polaryzacyjnych, tylko pokazujesz planszę i obserwujesz reakcję dziecka. W realnej pracy z dziećmi często okazuje się, że nawet krótka, spontaniczna odpowiedź daje dużo więcej niż sterylne badanie aparatem. Co ciekawe, test ten wykorzystywany jest także przy wstępnej diagnostyce zeza i niedowidzenia. Standardy okulistyczne, np. te opublikowane przez Polskie Towarzystwo Okulistyczne czy ESCRS, jasno mówią, że do oceny stereopsji u najmłodszych najlepiej stosować właśnie testy o zakresie od 600 do 200 sekund łuku, bo to pozwala na wykrycie nawet subtelnych zaburzeń widzenia obuocznego. W praktyce jeśli dziecko nie rozpoznaje figur w tym zakresie, zawsze należy poszerzyć diagnostykę. Takie podejście zwiększa szanse na skuteczną rehabilitację wzrokową.
Wybierając inne zakresy niż 600” ÷ 200” sekund łuku, łatwo popełnić błąd związany z niezrozumieniem fizjologii rozwoju widzenia obuocznego u małych dzieci. Jednym z częstych nieporozumień jest mylenie progów stereopsji osiąganych przez dorosłych czy dzieci starsze z tymi, które są możliwe do oceny w 2. roku życia. Przykładowo, zakresy 3500” ÷ 1600” czy 1200” ÷ 800” sekund łuku odnoszą się do testów o znacznie mniejszej precyzji, które mogą być stosowane przy podejrzeniu bardzo głębokich zaburzeń obuoczności albo w badaniach przesiewowych o ograniczonej swoistości. Jednakże u małych dzieci, które rozwijają prawidłowe widzenie stereoskopowe, należy oczekiwać, że będą w stanie rozróżnić bodźce w zakresie 600” ÷ 200”, co jest już wyraźnie potwierdzone w literaturze i przez ekspertów okulistyki dziecięcej. Natomiast zakresy typu 100” ÷ 85” sekund łuku są typowe dla dorosłych lub bardzo dobrze współpracujących dzieci, a do ich oceny wykorzystuje się inne testy stereopsji, np. TNO lub test muchy (Fly test). W praktyce sugerowanie się zbyt wysokimi progami (czyli większymi wartościami sekund łuku) prowadzi do niedocenienia problemów rozwojowych, a zbyt niskie wartości mogą dawać fałszywie ujemne wyniki u dzieci, które jeszcze nie osiągnęły dojrzałości układu wzrokowego. Dobra praktyka kliniczna opiera się na wyborze narzędzi dostosowanych wiekowo, zgodnie z wytycznymi np. Polskiego Towarzystwa Okulistycznego czy rekomendacjami europejskimi. Stosowanie innych zakresów niż 600” ÷ 200” w tej grupie wiekowej jest po prostu niezgodne z aktualną wiedzą medyczną i może wpłynąć na opóźnienie właściwej diagnostyki i leczenia zaburzeń widzenia obuocznego u najmłodszych. Z mojego doświadczenia wynika, że najczęstszy błąd to traktowanie testu Langa II jak badania uniwersalnego dla wszystkich grup wiekowych lub nieświadome ignorowanie norm rozwojowych – a to naprawdę potrafi wpłynąć na końcowy efekt terapeutyczny.