Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

W praktyce klinicznej łatwo pomylić różne postacie zeza, zwłaszcza u małych dzieci, gdzie obraz choroby bywa niespecyficzny. Często błędnie przyjmuje się, że zez akomodacyjny pojawia się już bardzo wcześnie, ale w rzeczywistości występuje raczej później i bywa związany z nadwzrocznością oraz dużą zależnością kąta zeza od akomodacji – tutaj jednak nie ma mowy o typowych objawach akomodacyjnych, jak zmiana kąta zeza przy zastosowaniu soczewek plusowych. Kolejna koncepcja, czyli zez ustalony, sugeruje raczej długo utrzymujący się zez, który nie reaguje na próby korekcji czy ćwiczeń – jednak w klasyfikacji zeza nie opisuje się typu naprzemiennego skrzyżowanej fiksacji i słabego odwodzenia jako typowych dla tej postaci. Ustalenie zeza dotyczy raczej utrwalenia zaburzenia, a nie konkretnego obrazu klinicznego opisanego w pytaniu. Warto też zwrócić uwagę na zeza ostrego, który najczęściej rozwija się nagle, np. w wyniku urazu lub schorzeń neurologicznych, i nie daje takich objawów przewlekłych jak skrzyżowana fiksacja czy ograniczone odwodzenie od samego początku. Typowym błędem jest także mylenie pojęć związanych z czasem pojawienia się zaburzenia i jego dynamiką – a przecież zgodnie z dobrymi praktykami diagnostycznymi należy przede wszystkim brać pod uwagę wiek dziecka, charakter objawów oraz przebieg choroby. Opisana tutaj naprzemienna esotropia z zaburzeniami ruchomości bocznej to klasyczny przypadek zeza wrodzonego, co wielokrotnie podkreśla się w standardach okulistycznych. W codziennej pracy obserwuję, że mylenie tych pojęć prowadzi do opóźnienia w rozpoznaniu i wdrożeniu odpowiedniego leczenia, dlatego warto dobrze zapamiętać cechy charakterystyczne dla poszczególnych typów zeza.