Wynik badania sprawności akomodacji metodą flippera akomodacyjnego, w którym oko patrzące jednoocznie radzi sobie prawidłowo, a wynik obuoczny jest obniżony, wskazuje wyraźnie na problem z konwergencją. To jest częsty przypadek, zwłaszcza u dzieci mających trudności z czytaniem i pisaniem – ich systemy akomodacyjno-konwergencyjne nie współpracują ze sobą odpowiednio podczas pracy obuocznej. Moim zdaniem warto pamiętać, że akomodacja i konwergencja to procesy, które powinny działać równolegle. Jeżeli akomodacja jest prawidłowa przy patrzeniu jednym okiem, a pojawiają się zaburzenia przy patrzeniu obojgiem oczu, to najczęściej przyczyną jest właśnie niewydolność konwergencji. Z praktyki w gabinecie optometrycznym wynika, że dzieci z takim problemem często szybko się męczą podczas czytania, przeskakują linijki, gubią wyrazy lub nawet zgłaszają podwójne widzenie. Standardy branżowe, zwłaszcza rekomendacje Polskiego Towarzystwa Optometrii i Optyki, podkreślają konieczność badania nie tylko samej akomodacji, ale również współpracy obuocznej, właśnie ze względu na częste zaburzenia konwergencji u dzieci w wieku szkolnym. Warto dodać, że trening konwergencji często przynosi bardzo dobre efekty i poprawia komfort nauki, co bywa ogromną ulgą zarówno dla dzieci, jak i ich rodziców.
Problem z rozróżnieniem funkcji układu wzrokowego często prowadzi do mylenia takich pojęć jak dywergencja, fuzja obrazów czy jednoczesna percepcja z konwergencją. Dywergencja jest procesem przeciwnym do konwergencji i polega na rozchodzeniu się osi widzenia obu oczu na zewnątrz, co jest potrzebne np. przy patrzeniu w dal. Gdyby problem dotyczył głównie dywergencji, to trudności występowałyby raczej przy patrzeniu w odległość, nie podczas pracy z bliska czy przy czytaniu. Fuzja obrazów odnosi się natomiast do zdolności łączenia dwóch nieco różnych obrazów z każdego oka w jeden, spójny obraz widziany przez mózg. Owszem, zaburzenia fuzji mogą objawiać się podwójnym widzeniem, ale sam wynik flippera wskazuje raczej na trudność w zgraniu ruchów oczu przy konwergencji, a nie samej fuzji. Jednoczesna percepcja to najprostszy poziom widzenia obuocznego, polegający tylko na odbiorze obrazów z obu oczu naraz. To nie oznacza automatycznie, że oczy współpracują poprawnie na wyższych poziomach, takich jak konwergencja czy fuzja. Wynik badania, gdzie akomodacja jest prawidłowa jednoocznie, a zaburzona obuocznie, to typowa sytuacja dla niewydolności konwergencji – czyli problemu często występującego u dzieci z trudnościami szkolnymi. Błąd w rozumieniu tego mechanizmu wynika zazwyczaj z utożsamiania wszystkich aspektów widzenia obuocznego jako jednego procesu, co nie jest prawidłowe. Dobre praktyki diagnostyczne zalecają zawsze różnicowanie tych funkcji, bo każda z nich ma zupełnie inną rolę w prawidłowym widzeniu. W codziennej pracy spotykam się z tym, że pacjenci (i czasami nawet osoby zajmujące się edukacją) mylą te pojęcia, a precyzyjna diagnostyka jest tu kluczowa.