Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

W praktyce optometrycznej zdarza się, że decyzje o ustawieniu pryzmatów podejmuje się zbyt pochopnie, sugerując się samą anatomią lub domyślnym kierunkiem patrzenia – stąd czasem wybierane są odpowiedzi typu „podstawą w kierunku nosa” czy „w kierunku skroni”. Jednak takie podejście nie bierze pod uwagę specyfiki oczopląsu z tzw. strefą ciszy, czyli kątem spojrzenia, w którym ruchy oczu są najsłabsze lub niemal niewidoczne. Kierowanie podstawy pryzmatu wyłącznie do nosa lub skroni ma zastosowanie w zupełnie innych zaburzeniach widzenia, np. w przypadku zezów, kiedy kompensujemy ustawieniem pryzmatu ruchy rozbieżne lub zbieżne gałek ocznych. Natomiast w oczopląsie najważniejsze jest, by ułatwić pacjentowi kierowanie wzroku w stronę strefy ciszy, a to robimy przez przesunięcie obrazu – właśnie w tym kierunku, gdzie pacjent naturalnie próbuje spojrzeć. Dlatego ustawianie krawędzi pryzmatu odwrotnie, czyli w kierunku przeciwnym do strefy ciszy, byłoby nie tylko nieskuteczne, ale mogłoby nawet pogorszyć komfort widzenia i zmusić pacjenta do nienaturalnego ustawiania głowy. Osobiście uważam, że często wynika to z uproszczenia schematów nauczania lub złego zrozumienia zasad działania pryzmatów – w praktyce jednak trzeba patrzeć na pacjenta całościowo i indywidualnie oceniać, gdzie znajduje się jego strefa ciszy. Niektórym wydaje się, że wystarczy mechanicznie ustawić pryzmat w jakimś standardowym kierunku, ale nie tędy droga – to właśnie analiza kierunku i ustawień strefy ciszy daje szansę naprawdę poprawić jakość życia osoby z oczopląsem. Warto zapamiętać tę zasadę, bo różnica w komforcie widzenia może być naprawdę kolosalna i nie ma tu miejsca na uniwersalne schematy rodem z podręcznika. To przykład, gdzie wiedza praktyczna mocno przebija teoretyczne ogólniki.