Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

Temat kąta Kappa w diagnostyce zeza potrafi sprawić sporo trudności, zwłaszcza gdy myśli się o nim zbyt intuicyjnie. Moim zdaniem wiele osób myli go z klasycznym ustawieniem osi oczu i automatycznie przypisuje dodatni kąt Kappa do zeza zbieżnego, bo przyśrodkowe przesunięcie refleksu wydaje się wskazywać na skrzyżowanie oczu – a to nie jest tak proste. W rzeczywistości, gdy światło odbite od rogówki ustawione jest bardziej przyśrodkowo niż źrenica, to oznacza, że oś widzenia przesunięta jest na zewnątrz w stosunku do osi optycznej – czyli oko patrzy bardziej na zewnątrz, co jest typowe dla zeza rozbieżnego. To taki paradoks: światło bliżej nosa, ale gałka oczna skierowana na zewnątrz. Odpowiedź „zez ukryty” (foria) jest myląca, bo kąt Kappa nie służy do rozpoznawania forii, tylko do określania manifestujących odchyleń gałek ocznych. Jeśli chodzi o „zez pionowy”, to kąt Kappa nie ma odniesienia do odchyleń w płaszczyźnie pionowej – jest to parametr wykorzystywany wyłącznie w ocenie odchyleń poziomych. Moim zdaniem tutaj często pojawia się błąd, bo ktoś widząc określenie „pionowy” zakłada, że każde przesunięcie refleksu może dotyczyć obu płaszczyzn, co nie jest prawdą. Błąd polega też na zbyt dużym uproszczeniu zagadnienia – ocena kąta Kappa wymaga precyzyjnego podejścia i korzystania ze sprawdzonych metod, np. testu Hirschberga, a nie polegania tylko na ogólnych skojarzeniach. W skrócie: dodatni kąt Kappa nie wskazuje na zez zbieżny, ukryty ani pionowy, tylko – według większości standardów okulistycznych i optometrycznych – na rozbieżność ustawienia oka, co ma znaczenie przy różnicowaniu zeza pozornego i rzeczywistego. Nie warto iść na skróty, bo takie techniczne detale czasem decydują o dalszym leczeniu i losie pacjenta.