Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

Zaćma wrodzona, opadnięcie powieki górnej czy niedomykanie szpary powiekowej mają zupełnie inne podłoże rozwojowe niż coloboma. Często spotyka się mylne przekonanie, że każda wada widoczna od urodzenia musi mieć związek z procesem zamykania się pęcherzyka ocznego, ale to uproszczenie. Zaćma wrodzona to najczęściej efekt zaburzeń metabolicznych, infekcji wewnątrzmacicznych albo mutacji genetycznych i dotyczy soczewki, nie rozwoju samej gałki ocznej. Opadnięcie powieki górnej, czyli ptoza, wynika przeważnie z niewydolności mięśnia dźwigacza powieki i nie ma związku z samym pęcherzykiem ocznym, raczej z innymi etapami rozwoju powiek lub unerwienia. Z kolei niedomykanie szpary powiekowej zwykle jest wynikiem wad anatomicznych powiek lub nieprawidłowej funkcji nerwu twarzowego, a nie defektów pęcherzyka ocznego. Typowym błędem jest tutaj mylenie wad powiek z wadami gałki ocznej, co może wynikać z braku rozróżnienia ich embriologicznego pochodzenia. W praktyce okulistycznej bardzo ważne jest zrozumienie, że każda z tych patologii powstaje w innym momencie rozwoju i wymaga innej diagnostyki oraz postępowania. Moim zdaniem, analiza embriogenezy oka na poziomie szczegółowym pozwala od razu wykluczyć powyższe odpowiedzi, bo tylko coloboma jest bezpośrednim efektem niepełnego zamknięcia się pęcherzyka ocznego. Takie precyzyjne rozumienie procesów rozwojowych to fundament dobrej praktyki klinicznej – i po prostu ułatwia życie, bo szybciej się diagnozuje pacjenta. Dobrze jest pamiętać, że wiele wad ocznych wygląda podobnie, ale jednak ich przyczyny są zupełnie inne – to podstawa nie tylko na egzaminie, ale i w pracy później.