Na rysunku technicznym widać oznaczenie OR15, które oznacza półokrąg o promieniu 15 mm, narysowany przylegle do krawędzi materiału (często ściany lub płaszczyzny). Takie oznaczenie stosuje się zgodnie z normami PN-EN ISO (np. PN-EN ISO 128 dotycząca zasad ogólnych rysunku technicznego) oraz praktyką warsztatową w przemyśle metalowym czy stolarskim. Jeśli wymiary promienia są oznaczone literą R (od radius), a do tego dodana jest litera „O” przed „R” (czyli „OR”), to znaczy, że mamy do czynienia z PÓŁOKRĄGŁYM wybraniem, a nie pełnym łukiem. Moim zdaniem, znajomość tej symboliki przydaje się w codziennej pracy, bo wiele elementów wymaga takiego właśnie wykończenia – zwłaszcza w miejscach narażonych na uszkodzenia krawędzi albo gdy chcemy uzyskać płynne przejście między powierzchniami. Spotyka się to na przykład przy projektowaniu gniazd pod łożyska lub gniazd w obudowach, gdzie zaokrąglone wybrania zmniejszają ryzyko koncentracji naprężeń. Warto też wspomnieć, że taki zapis ułatwia komunikację między konstruktorem i wykonawcą – jednoznacznie wiadomo, że chodzi o półokrąg o konkretnym promieniu, a nie dowolny łuk. W praktyce warsztatowej precyzyjne odczytanie tego typu oznaczenia skraca czas realizacji projektu i minimalizuje ryzyko reklamacji.
Oznaczenie OR15, które pojawia się na rysunkach technicznych, potrafi sprawić trochę trudności osobom mniej doświadczonym. Często spotyka się błędne założenia, że skrót OR oznacza coś zupełnie innego, na przykład otwór o promieniu 15 mm, okrąg czy łuk o tej wartości. Jednak w praktyce branżowej i zgodnie z normami rysunku technicznego, symbol OR15 oznacza wybranie półokrągłe (czyli półokrąg) o promieniu 15 mm, a nie pełny okrąg czy też ćwierćokrąg. Wiele osób mylnie interpretuje takie oznaczenie, sugerując się tylko literą „R” jako promień i nie zwracając uwagi na literę „O” z przodu – przez co mogą wykonać tylko fragment łuku albo nawet krawędź pod innym kątem, co niestety często prowadzi do poważnych nieporozumień podczas realizacji projektów. Największy błąd polega na przekonaniu, że jest tutaj miejsce na dowolność interpretacji – a jest wręcz przeciwnie: rysunek techniczny, szczególnie w produkcji seryjnej, wymaga bardzo precyzyjnego odczytu. Z mojego doświadczenia wynika, że brak znajomości tych konwencji prowadzi czasem do kosztownych pomyłek i poprawek. Warto więc pamiętać, że oznaczenie OR15 zawsze kieruje nas do wykonania półokrągłego wybrania lub zaokrąglenia o promieniu 15 mm, położonego współosiowo z krawędzią lub osią elementu, i nie powinniśmy tego mylić z innymi rodzajami łuków czy otworów. Jeżeli masz wątpliwości podczas czytania rysunków, najlepiej od razu sięgnąć do normy PN-EN ISO 128 albo zapytać bardziej doświadczonych kolegów. Dobrze wyrobione nawyki w interpretacji takich oznaczeń to podstawa profesjonalnej pracy w branży technicznej.