Szafa widoczna na zdjęciu to typowy przykład mebla barokowego. Charakterystyczne dla baroku są bogate zdobienia, masywna bryła, wyraźnie zaakcentowane elementy dekoracyjne oraz wykorzystanie intarsji, czyli wklejek z różnych gatunków drewna, często z motywami roślinnymi lub geometrycznymi. Moim zdaniem właśnie te elementy najbardziej rzucają się w oczy w praktyce – ogromna ilość szczegółów, wręcz przepych, a jednocześnie elegancja, której dziś nie spotyka się już tak często w nowoczesnych projektach. Rzemieślnicy epoki baroku bardzo dbali o jakość wykonania, stosowali wyłącznie solidne materiały, a standardem było wykorzystywanie kontrastów kolorystycznych i okazałych nóg mebla (jak tutaj – kule). W branży konserwatorskiej za najlepszą praktykę uchodzi dokładne rozpoznawanie stylu na podstawie ornamentyki i sposobu prowadzenia formy. Współczesny stolarz czy technik meblowy powinien umieć odróżnić styl barokowy od secesji, rokoka czy romańskich form, bo to podstawa przy renowacji czy projektowaniu wnętrz historycznych. Dodatkowo, wiedza o barokowych meblach przydaje się podczas doboru odpowiednich technik wykończenia powierzchni drewnianych, a także rozpoznawania wartości antyków – taka szafa, jeśli jest autentyczna, potrafi kosztować fortunę!
Wiele osób ma problem z prawidłowym rozpoznawaniem stylów meblarskich, bo różnice bywają subtelne, ale jednak bardzo znaczące dla fachowca. Szafy romańskie, w przeciwieństwie do tej ze zdjęcia, wyróżniają się surową prostotą, masywną konstrukcją i prawie całkowitym brakiem zdobień. To meble raczej toporne, funkcjonalne, bez finezyjnych elementów – nie stosowano tam intarsji ani bogatej snycerki. Secesja natomiast, choć bywa bardzo dekoracyjna, stawia na płynne, organiczne linie i motywy roślinne, ale w zupełnie innym stylu – są one lżejsze, bardziej faliste, a meble nie są tak masywne jak barokowe. Rokoko z kolei to styl wyjątkowo lekki, wręcz frywolny – meble rokoko są dużo delikatniejsze, mają asymetryczne, wygięte w tzw. cabriole nóżki, a zdobienia są subtelniejsze, często pastelowe, nigdy tak monumentalne jak tu. Typowym błędem jest mylenie rokoka z barokiem, przez ich chronologiczną bliskość, ale wystarczy spojrzeć na ciężar bryły i rodzaj ornamentyki, by jasno dostrzec różnice. W praktyce meblarskiej umiejętność odróżnienia tych stylów pozwala nie tylko na poprawne datowanie czy ocenę wartości zabytku, ale też na trafne dobranie technik rekonstrukcyjnych czy wykończeniowych. W branży to podstawa, bo źle zidentyfikowany styl skutkuje nietrafioną konserwacją i utratą wartości historycznej przedmiotu. Styl barokowy, jak na zdjęciu, zawsze będzie kojarzył się z przepychem, mocną sylwetką i niezwykłą dbałością o detal.