Fałszywa twardziel to bardzo charakterystyczna wada drewna, którą łatwo rozpoznać właśnie na takim przekroju poprzecznym, jak na zdjęciu. Widzisz wyraźnie odmienny kolor drewna w centralnej części – jest ciemniejszy i wyraźnie odcina się od reszty, co dla wielu osób może być mylące, bo wygląda trochę jak normalna twardziel, ale w rzeczywistości powstaje w wyniku niekorzystnych warunków wzrostu, np. uszkodzeń mechanicznych albo stresu wodnego. To, co szczególnie ważne w przemyśle drzewnym, to fakt, że taka wada wpływa na właściwości użytkowe drewna. Moim zdaniem, praktyk powinien zawsze wziąć pod uwagę obecność fałszywej twardzieli choćby przy wyborze materiału na konstrukcje czy meble – drewno takie może mieć gorszą impregnację i być mniej odporne na czynniki biologiczne. W normach branżowych, np. PN-EN 1310, wyraźnie wskazuje się jak rozpoznawać tę wadę i jakie konsekwencje może mieć jej występowanie. Osobiście uważam, że każdy, kto wiąże przyszłość z obróbką drewna, powinien umieć rozpoznawać fałszywą twardziel nawet w pośpiechu – bo to się przydaje w codziennej pracy, nie tylko w teorii!
Obdarcie kory to uszkodzenie widoczne na powierzchni zewnętrznej drewna, zwykle powstające podczas ścinki lub transportu, natomiast na przekroju poprzecznym nie obserwuje się żadnych specyficznych cech związanych z tym defektem – nie widać wtedy wyraźnej zmiany barwy w centralnej części przekroju. Spalę żywiczną można pomylić z inną wadą tylko wtedy, gdy ktoś nie zwraca uwagi na kolor i kształt zmiany; spalę to zwykle miejscowe przebarwienia i obecność żywicy, a nie wyraźny, ciemniejszy obszar w środku pnia. Pęknięcie okrężne z kolei charakteryzuje się przebiegiem pęknięcia wokół obwodu drewna, zazwyczaj na granicy słojów rocznych, co daje zupełnie inny obraz niż widoczny na rysunku. Częstym błędem jest utożsamianie jakiejkolwiek zmiany barwy z chorobą drewna lub uszkodzeniem mechanicznym, a to nie zawsze jest prawda. Z mojego doświadczenia wynika, że osoby początkujące często nie rozróżniają twardzieli prawdziwej od fałszywej, a fałszywa – właśnie jak na zdjęciu – ma bardzo nieregularny, ciemny obszar, odcinający się od jasnego bielu. W praktyce to ważne, bo wpływa nie tylko na wygląd, ale też na właściwości techniczne drewna, w tym jego wytrzymałość i podatność na uszkodzenia. Warto też pamiętać, że normy (np. PN-D-94021) opisują fałszywą twardziel jako wadę, która w niektórych zastosowaniach, np. do konstrukcji, jest wręcz niedopuszczalna. Kluczem przy analizie tego typu przekrojów jest zawsze obserwacja barwy, kształtu i rozmieszczenia zmiany – to są podstawowe rzeczy, które pomagają uniknąć pomyłek w rozpoznaniu wad drewna.
