Lakier caponowy, inaczej zwany lakierem nitrocelulozowym lub poliwinylowym, jest bardzo często wykorzystywany w stolarstwie i renowacji mebli do zabezpieczania powierzchni drewna przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych, zwłaszcza przed ciemnieniem. Drewno ma naturalną tendencję do zmiany koloru pod wpływem światła, wilgoci, czy kontaktu z powietrzem – dochodzi wtedy do utleniania garbników i innych składników. Capon działa jak bariera, nie tylko chroniąc drewno przed ciemnieniem, ale też przed wnikaniem zanieczyszczeń oraz ogranicza przyjmowanie wilgoci. Z mojego doświadczenia – przy stosowaniu caponu na jasne gatunki drewna, jak klon czy brzoza, można znacznie dłużej cieszyć się ich świeżym, naturalnym odcieniem, co szczególnie ważne w nowoczesnych wnętrzach, gdzie liczy się jasność i czystość barw. Fachowcy często polecają capon do pierwszego zabezpieczenia surowego drewna, przed dalszą obróbką lakierami czy bejcami. Warto też wiedzieć, że polski rynek meblarski i parkieciarski mocno korzysta z tej technologii, bo jest to zgodne z wytycznymi dotyczącymi ochrony wizualnej drewna. Moim zdaniem każdy, kto zajmuje się wykończeniami drewnianymi, powinien znać właściwości caponu i świadomie wybierać go do zabezpieczania przed niepożądanym ciemnieniem.
W branży stolarskiej i podczas wykańczania drewna łatwo pomylić funkcje różnych lakierów, bo ich efekty czasem się nakładają, ale capon ma dość specyficzne zastosowanie. Często myślimy, że każdy lakier poprawia wygląd drewna, na przykład rozjaśnia usłojenie czy podkreśla wzór słojów. W praktyce jednak capon nie służy do rozjaśniania, bo jego głównym zadaniem jest ochrona koloru – on nie wybiela drewna, tylko zapobiega jego ciemnieniu z czasem, co jest całkiem czymś innym. Podkreślanie usłojenia też nie jest typową funkcją caponu; do tego stosuje się raczej bejce, oleje czy niektóre lakiery rozjaśniające, które specjalnie wydobywają kontrast i strukturę drewna. Jeśli chodzi o uzyskanie wysokiego połysku, to capon daje raczej lekko satynowe lub matowe wykończenie – nie jest to typowy lakier wykończeniowy typu poliuretan czy lakier nawierzchniowy, który po kilkukrotnym polerowaniu daje taflę na wysoki połysk. Częstym błędem jest także przekonanie, że każda powłoka lakiernicza sprawia, że słoje stają się bardziej widoczne – to zależy od rodzaju użytego wyrobu i od tego, czy drewno było bejcowane przed lakierowaniem. Capon stosujemy właśnie wtedy, gdy zależy nam na zachowaniu jasności drewna, bez ryzyka jego pociemnienia czy żółknięcia, co zwłaszcza przy jasnych gatunkach ma ogromne znaczenie. Branżowe instrukcje i wytyczne potwierdzają, że capon to raczej podkład ochronny niż środek upiększający. Warto mieć to na uwadze, żeby nie popełnić kosztownego błędu przy wykańczaniu mebli czy podłóg, bo naprawianie źle dobranej powłoki bywa czasochłonne i drogie.