To właśnie jest schemat działania strugarki grubościówki, nazywanej też strugarką grubościówą. Wyjątkowo charakterystyczna dla tego typu maszyny jest konstrukcja, gdzie obrabiany element przesuwany jest przez walce (zazwyczaj dociskowe i posuwowe), a nad nim umieszczony jest wał nożowy. Bardzo ważna jest tu regulacja wysokości stołu, dzięki czemu można uzyskać żądaną grubość elementu z dokładnością nawet do dziesiątych części milimetra. Moim zdaniem grubościówka to podstawowe narzędzie w każdym warsztacie stolarskim, nie tylko zawodowym, ale i hobbystycznym. Umożliwia precyzyjne uzyskanie jednolitej grubości na całej długości deski czy innego materiału, co jest kluczowe przy produkcji mebli czy stolarki budowlanej. Standardy BHP zalecają zawsze stosowanie osłon, odpowiednie przygotowanie materiału oraz regularne sprawdzanie stanu noży, bo to bezpośrednio wpływa na jakość i bezpieczeństwo obróbki. Warto wspomnieć, że grubościówka umożliwia szybkie i efektywne przygotowanie dużych ilości materiału, czego nie uzyskamy przy pracy ręcznej czy innymi typami maszyn. Dobre praktyki mówią, żeby nie zdejmować zbyt dużo materiału na raz – zwykle do 2 mm – bo to wydłuża żywotność zarówno noży, jak i całego mechanizmu. Osobiście uważam, że opanowanie obsługi grubościówki to podstawa dla każdego, kto myśli poważnie o pracy z drewnem – nie tylko dla operatorów dużych maszyn, ale nawet amatorów.
Choć przedstawiony schemat może wydawać się podobny do innych maszyn stolarskich, takich jak strugarki wyrówniarki czy pilarki tarczowe i formatowe, kluczowe są tu szczegóły konstrukcji i zasady działania. Strugarka wyrówniarka charakteryzuje się tym, że jej stół roboczy składa się z dwóch części – stołu wejściowego i wyjściowego, a wał nożowy znajduje się pomiędzy nimi. W wyrówniarce materiał przesuwa się ręcznie, a głównym celem jest uzyskanie idealnie płaskiej powierzchni jednej strony elementu – nie zaś konkretnej grubości. W przedstawionym schemacie widać natomiast walce posuwowe i dociskowe nad obrabianym materiałem oraz możliwość regulacji wysokości stołu, co jest typowe właśnie dla grubościówki. Pilarka formatowa i tarczowa operują zupełnie inną zasadą – materiał przecinany jest przez tarczę piły, a nie przez wał nożowy, i nie ma tam potrzeby takiej precyzji grubości obrabianego elementu. Pilarki służą głównie do cięcia, a nie do zbierania cienkich warstw materiału na całej powierzchni. Często spotykanym błędem jest utożsamianie obecności wału obróbczego lub posuwu mechanicznego z pilarką, jednak w pilarkach nie znajdziemy systemu walców posuwowych i dociskowych w takiej konfiguracji. Z mojego doświadczenia wynika, że mylenie tych maszyn wynika często z podobieństwa ich ogólnego wyglądu, ale wystarczy spojrzeć na funkcję regulacji wysokości stołu i układ wału nożowego, by mieć pewność, że jest to klasyczna grubościówka. Pamiętaj też, że w praktyce poprawne rozpoznanie maszyny ułatwia nie tylko jej obsługę, ale znacząco wpływa na jakość i bezpieczeństwo obróbki drewna.