Na zdjęciu widzimy noże do strugarki i rzeczywiście, to co najbardziej rzuca się w oczy, to kąt ostrza. W praktyce warsztatowej, właśnie ten kąt jest kluczowy dla efektywności cięcia drewna. Kąt ostrza określa, jak agresywnie nóż będzie wchodził w materiał – im mniejszy, tym łatwiej przecina nawet twarde gatunki drewna, ale rośnie wtedy ryzyko szybszego stępienia narzędzia. W większości instrukcji producentów oraz według norm branżowych, zaleca się dobierać kąt ostrza zależnie od rodzaju obrabianego materiału – dla miękkiego drewna często jest to około 40–45 stopni, a dla twardszego nawet do 50 stopni. Moim zdaniem warto zawsze sprawdzać stan ostrza i regularnie je podostrzyć, bo nawet najlepszy kąt nie pomoże, jeśli krawędź będzie tępa. Dobrze wiedzieć, że różne kąty mają różne zastosowania: większy kąt daje większą wytrzymałość, mniejszy – gładszą powierzchnię po obróbce. Z mojego doświadczenia, większość problemów ze strugarką wynika właśnie ze złego kąta ostrzenia. To trochę niedoceniana sprawa, a ma ogromny wpływ na jakość pracy i żywotność narzędzia.
Często można się pomylić, rozpoznając kąt widoczny na nożu do strugarki, bo w obróbce skrawaniem istnieje kilka różnych kątów istotnych z punktu widzenia działania narzędzi. Kąt przyłożenia to ten, który znajduje się pomiędzy powierzchnią przyłożenia narzędzia a obrabianym materiałem – jest ważny z punktu widzenia odprowadzania wiórów i chłodzenia, ale na zdjęciu nie da się go łatwo zidentyfikować, bo wymagałoby to pokazania noża w trakcie pracy, a nie samego ostrza. Natomiast kąt skrawania to taki, który wpływa na sposób oddzielania wióra od materiału, jednak również bez kontekstu pracy narzędzia trudno go ocenić ze zdjęcia. Kąt natarcia także jest istotny, bo jego odpowiedni dobór decyduje o sile potrzebnej do skrawania i jakości uzyskanej powierzchni, lecz do jego analizy trzeba by znać dokładne ustawienie noża w maszynie. W praktyce, na zdjęciu noża do strugarki najbardziej widocznym i charakterystycznym kątem jest właśnie kąt ostrza, czyli ten utworzony przez przecięcie powierzchni natarcia i przyłożenia, co determinuje ostrość i odporność ostrza na zużycie. Typowym błędem jest utożsamianie kąta skrawania z kątem ostrza – są to zupełnie inne pojęcia, a ich rozróżnienie jest kluczowe w procesie ostrzenia narzędzi. Warto pamiętać, że kąt ostrza jako taki jest podstawowym parametrem geometrycznym każdego narzędzia skrawającego i to od niego w dużej mierze zależy trwałość noża oraz jakość obróbki. Niektórzy mylą też kąt przyłożenia z kątem ostrza, bo oba dotyczą ustawienia krawędzi tnącej, ale różnią się funkcją i sposobem pomiaru. Zwracaj zawsze uwagę na to, co jest fizycznie widoczne na narzędziu, a co można ocenić dopiero podczas pracy lub po wbudowaniu w maszynę – to naprawdę ułatwia poprawne rozpoznawanie tych pojęć w praktyce.
