Kolbuszowskie meble, szczególnie znane i cenione w Polsce, powstawały głównie w okresie baroku. To właśnie wtedy rzemieślnicy z okolic Kolbuszowej wyrobili sobie markę solidnych stolarzy, a ich wyroby trafiały nawet na dwory i do dworków szlacheckich. Styl barokowy cechował się bogatym zdobnictwem, masywnymi formami, często z elementami snycerskimi i intarsjami. Z mojego doświadczenia wynika, że każdy, kto choć trochę interesuje się historią meblarstwa, wie, że barok to nie tylko efektowność, ale i precyzyjna technika wykonania, która przetrwała w tradycji regionu. W praktyce, jeśli ktoś dzisiaj konserwuje czy rekonstruuje kolbuszowskie meble, zawsze odnosi się do barokowych wzorców – zarówno jeśli chodzi o profilowania, jak i detale okuć. Dobre praktyki branżowe zalecają analizę oryginalnych technologii używanych w baroku, by uzyskać ten specyficzny efekt patyny i głębi drewna. Warto pamiętać, że barok był okresem, gdy rzemieślnicy zaczęli korzystać z bardziej zaawansowanych narzędzi stolarskich i eksperymentować z nowoczesnymi metodami montażu, co potem stało się standardem w polskim meblarstwie tradycyjnym.
Odpowiedzi takie jak secesja, renesans czy klasycyzm bywają mylące, bo wszystkie te style wywarły pewien wpływ na polskie meblarstwo, ale jeśli mówimy konkretnie o najsłynniejszych zabytkowych meblach kolbuszowskich, to nie one były dominujące. Secesja to styl dużo późniejszy, z przełomu XIX i XX wieku, charakteryzujący się falistymi liniami, motywami roślinnymi i asymetrią. W Polsce meble secesyjne są bardzo rozpoznawalne, ale raczej w dużych miastach, a nie w regionie Kolbuszowej. Renesans to jeszcze wcześniejszy okres, znany z klasycznej równowagi i prostoty, ale kolbuszowskie meble mają o wiele bardziej bogate formy i zdobienia, typowe dla baroku. Klasycyzm natomiast to czas końca XVIII i początków XIX wieku, gdzie dominuje umiarkowanie, symetria i nawiązania do antyku – tego w kolbuszowskich zabytkach raczej się nie znajdzie. Moim zdaniem, najczęstszy błąd to patrzenie na ornamentykę i zakładanie, że im nowsza i subtelniejsza, tym bardziej prawdopodobna w danym regionie, a to nie zawsze działa. W praktyce, konserwatorzy i historycy sztuki bazują na licznych dokumentach, inwentarzach i analizach stylistycznych, które jasno pokazują, że to właśnie barok był złotym okresem dla meblarstwa kolbuszowskiego. Warto pamiętać, że rozpoznanie stylu to nie tylko kwestia wyglądu, ale też konstrukcji i techniki wykonania.