Prawidłowo – przetarcie drewna okrągłego na ostro daje tarcicę nieobrzynaną. W praktyce przetarcie „na ostro” oznacza, że kłoda jest cięta wzdłużnie, bez dodatkowego obrzynania boków. W efekcie otrzymujemy deski, które mają krawędzie z pozostawioną korą lub zwaną też bielą, często nawet z nieregularnościami, bo nie są one jeszcze poddane obróbce kształtującej. Takie tarcice mają jedynie płaszczyzny cięcia, a boki pozostają naturalne, czyli nieregularne – i to jest właśnie cecha „nieobrzynanej”. Taka tarcica nie nadaje się od razu do większości zastosowań stolarskich, bo wymaga jeszcze dalszego przetwarzania, czyli właśnie obrzynania na pożądaną szerokość i równoległość boków. Z mojego doświadczenia takie surowe deski są często wykorzystywane w budownictwie przy konstrukcjach tymczasowych, szalunkach czy stemplowaniu, gdzie nie wymaga się wysokiej estetyki. W standardach branżowych, np. PN-D-94021, wyraźnie rozróżnia się tarcicę nieobrzynaną od obrzynanej właśnie na podstawie obróbki boków. Warto pamiętać, że nieobrzynana tarcica to taki półprodukt, który jeszcze można dowolnie dopasować, a czasem – szczególnie w stolarce rustykalnej – wykorzystywany jest dla dekoracyjnego efektu naturalnej krawędzi. Moim zdaniem, dobrą praktyką jest, aby umieć rozpoznać na pierwszy rzut oka, z jakim rodzajem tarcicy mamy do czynienia – przydaje się to nie tylko w pracowni, ale i na budowie.
Przetarcie drewna okrągłego na ostro, czyli bez wcześniejszego obrabiania boków, daje w efekcie tarcicę nieobrzynaną, a nie obrzynaną w jakikolwiek sposób. Często można się pomylić, bo w praktyce wiele osób sądzi, że skoro używamy piły trakowej, to już mamy gotowe, równe deski – to jednak za wcześnie na takie założenia. Obrzynanie polega na mechanicznym usunięciu nierówności powstałych po korze, żeby uzyskać proste, równoległe krawędzie boczne. Odpowiedzi typu „dwustronnie obrzynana”, „równolegle obrzynana” czy „zbieżyscie obrzynana” odnoszą się właśnie do kolejnego etapu produkcji, kiedy to surowa deska jest obrabiana na bokach. Dwustronnie obrzynana będzie miała obie krawędzie boczne proste i równe, co umożliwia estetyczne łączenie elementów w konstrukcjach czy meblarstwie. Równolegle obrzynana oznacza, że oba boki są równoległe do siebie, co jest szczególnie istotne przy elementach konstrukcyjnych, gdzie wymagana jest precyzja wymiarowa. Zbieżyscie obrzynana natomiast to przypadek, kiedy boki nie są równoległe, a deska się „zwęża”. Z mojego doświadczenia wynika, że mylenie tych pojęć wynika z uproszczonego podejścia do procesu przetarcia drewna – wielu początkujących nie rozróżnia jeszcze surowej tarcicy od gotowych produktów obrzynanych. W skrócie – bez osobnego procesu obrzynania, po zwykłym przetarciu na ostro nigdy nie otrzymamy deski z równymi, obrobionymi bokami. Warto zapamiętać ten podział, bo w praktyce budowlanej i stolarskiej decyduje on zarówno o jakości, jak i o przeznaczeniu materiału.