Kwalifikacja: ROL.03 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Pszczelarz , Technik pszczelarz
Kategorie: Gospodarka pasieczna Produkty pszczele
Ile litrów wody należy użyć do sporządzenia brzeczki z 20 litrów miodu, przeznaczonej do domowej produkcji miodu pitnego "czwórniak"?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Dobrze rozumiesz zagadnienie. W przypadku produkcji miodu pitnego typu „czwórniak” stosuje się proporcje, gdzie na 1 część miodu przypadają 3 części wody. Jeśli masz 20 litrów miodu, to aby uzyskać właściwą brzeczkę, musisz dodać 60 litrów wody. Wynika to bezpośrednio z definicji czwórniaka – mamy łącznie cztery części (jedna miodu, trzy wody), stąd sama nazwa. Te proporcje nie są przypadkowe, bo wpływają na końcowe stężenie alkoholu, smak, klarowność i proces fermentacji. Z mojego doświadczenia wynika, że trzymanie się tych parametrów znacznie ułatwia cały proces, zwłaszcza późniejsze klarowanie i uzyskanie odpowiedniej mocy napitku. Branżowe przepisy, choć mogą mieć drobne wariacje, też podkreślają wagę tej proporcji – to podstawa przy domowej produkcji czwórniaków. Warto pamiętać, by wodę używaną do rozcieńczania miodu zawsze dobrze przygotować, najlepiej przegotować, żeby nie wprowadzić do nastawu niepożądanych mikroorganizmów. To naprawdę jedna z tych rzeczy, które wydają się proste, ale mają ogromny wpływ na końcowy produkt. Dobrym zwyczajem jest też wstępne rozpuszczenie miodu w ciepłej wodzie, co pozwala na lepsze połączenie składników i uniknięcie grudek. W praktyce, trzymanie się tej proporcji pomaga osiągnąć prawdziwy, klasyczny profil smakowy czwórniaka, który wyróżnia się lekkością i delikatną słodyczą.
Często podczas przygotowywania brzeczki do miodu pitnego można się pomylić, szczególnie jeśli nie zna się dokładnych branżowych proporcji. Wiele osób myśli, że wystarczy dolać do miodu tyle samo wody, co miodu, czyli np. 20 litrów do 20 litrów – ale to wtedy mielibyśmy tzw. dwójniaka, a nie czwórniaka. Taka brzeczka byłaby za mocna i zbyt słodka, fermentacja mogłaby przebiegać powoli, a napój końcowy wyszedłby ciężki w smaku. Z kolei 40 litrów wody na 20 litrów miodu daje układ 1:2, czyli typowy trójniak, też nie to, o co chodziło w pytaniu. W polskiej tradycji miodosytniczej każda nazwa wskazuje na stosunek miodu do wody – dla czwórniaka jest to 1:3 (jedna część miodu, trzy części wody), czyli na 20 litrów miodu potrzeba 60 litrów wody. To sprawdzone proporcje, które gwarantują lekkie i pijalne miody pitne, odpowiednie do dłuższego leżakowania. Dodanie aż 80 litrów wody do 20 litrów miodu byłoby zdecydowanie za dużo – taka brzeczka byłaby bardzo uboga w cukry, fermentacja byłaby szybka, ale efekt końcowy rozczarowujący: mdły napój bez odpowiedniego smaku i aromatu. W branży przyjmuje się jasno: proporcje muszą być zgodne z typem miodu pitnego, a czwórniak to zawsze 1:3. Moim zdaniem, patrzenie tylko na ilość albo chęć uzyskania większej objętości to podstawowy błąd – chodzi tu o zachowanie balansu składników, żeby uzyskać klasyczny i smaczny produkt. Warto zawsze sprawdzać te proporcje na etapie planowania produkcji, żeby później nie mieć kłopotów z klarownością czy smakiem miodu.