Kwalifikacja: ROL.03 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
Zawód: Pszczelarz , Technik pszczelarz
Kategorie: Choroby i szkodniki Podstawy rolnictwa
Przez jaką chorobę została zaatakowana roślina, której źdźbło przedstawiono na rysunku?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Zgorzel to choroba, która faktycznie często dotyka źdźbła zbóż i innych roślin uprawnych, szczególnie w warunkach nadmiernej wilgotności oraz przy niskich temperaturach gleby. Objawy zgorzeli, które najłatwiej rozpoznać, to charakterystyczne ciemnobrązowe, suchozgniłe przewężenia u podstawy źdźbła, jak na rysunku – często źdźbło się łamie, roślina przestaje rosnąć, a system korzeniowy ulega osłabieniu. Moim zdaniem, umiejętność rozpoznawania zgorzeli jest w praktyce bardzo ważna, bo pozwala szybko reagować i ograniczyć straty w plonie – stosuje się wtedy np. zaprawianie nasion, zmianowanie, unikanie zbyt gęstych siewów czy racjonalne nawożenie azotem. Zwraca się na to uwagę także w standardach agrotechnicznych, bo zgorzel jest chorobą podstępnie rozprzestrzeniającą się w monokulturach i przy słabej higienie pola. Ważne jest też, żeby pamiętać, iż patogeny zgorzeli, najczęściej różne gatunki grzybów (np. Fusarium, Rhizoctonia), są wyjątkowo odporne na niekorzystne warunki, więc działania profilaktyczne mają tutaj kluczowe znaczenie. Warto obserwować rośliny zwłaszcza w fazie wschodów, wtedy pierwsze symptomy są najlepiej widoczne i można podjąć szybkie działania naprawcze. Praktyka pokazuje, że nawet drobny błąd w uprawie może wywołać poważną epidemię tej choroby, dlatego naprawdę warto znać jej objawy i profilaktykę.
W przypadku tego typu objawów, jak widoczne na rysunku przewężenie u podstawy źdźbła, częstym błędem jest mylenie zgorzeli z innymi chorobami roślin, które również prowadzą do uszkodzeń części naziemnych lub podziemnych, jednak mechanizm tych zmian jest całkowicie inny. Pleśń śniegowa pojawia się głównie pod okrywą śnieżną w warunkach zimowej wilgoci – powoduje ona białoszare naloty i gnicie liści, ale nie prowadzi do charakterystycznych brązowych przewężeń u podstawy źdźbła. Sporysz natomiast związany jest z obecnością twardych, ciemnych przetrwalników w kłosach zbóż, wyraźnie różniących się od zmian zgorzelinowych i nie atakuje podstawy rośliny. Rdza wieńcowa objawia się z kolei pomarańczowymi lub rdzawymi skupiskami zarodników na liściach i źdźbłach, ale nie powoduje 'przegięć' i zasychania podstawy źdźbła, jak w przypadku zgorzeli. Z mojego doświadczenia wynika, że najczęściej uczniowie mylą te choroby, bo kierują się ogólnym wyglądem uszkodzeń, a nie analizują szczegółowych objawów i lokalizacji zmian. W branży rolniczej kluczowe jest precyzyjne rozpoznanie typu choroby, gdyż tylko wtedy można wdrożyć odpowiednie środki zapobiegawcze i ochronne, zgodne z aktualnymi zaleceniami agrotechnicznymi. Przy zgorzeli – jak wynika z wytycznych – bardzo ważna jest profilaktyka, w tym zaprawianie nasion, właściwe zmianowanie i optymalne warunki siewu. Natomiast błędna identyfikacja skutkuje niepotrzebnym stosowaniem środków chemicznych lub błędnymi decyzjami agrotechnicznymi, co może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowotnego upraw i strat ekonomicznych. Dlatego warto zawsze dokładnie analizować objawy i korzystać z podręczników czy konsultacji z doradcą rolniczym, zanim podejmie się konkretne działania ochronne.