Zgodnie z artykułem 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik, który nie wykonuje zobowiązania lub wykonuje je nienależycie, jest zobowiązany do naprawienia szkody, co odzwierciedla odpowiedzialność kontraktową. Odpowiedzialność ta powstaje na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, co oznacza, że strona, która poniosła szkodę, ma prawo domagać się odszkodowania od dłużnika. Przykładem może być sytuacja, w której wykonawca budowlany nie ukończył projektu w umówionym terminie, co spowodowało straty finansowe dla inwestora. W takim przypadku inwestor może domagać się odszkodowania za straty wynikłe z opóźnienia, co stanowi klasyczny przypadek odpowiedzialności kontraktowej. W praktyce ważne jest, aby umowy były precyzyjnie sformułowane, a strony były świadome swoich praw i obowiązków, co może znacząco wpłynąć na proces dochodzenia roszczeń. Odpowiedzialność kontraktowa ma na celu przywrócenie stanu, który istniałby, gdyby zobowiązanie zostało wykonane zgodnie z umową.
Odpowiedzialność deliktowa, w odróżnieniu od odpowiedzialności kontraktowej, odnosi się do sytuacji, w których szkoda powstaje na skutek działań naruszających normy prawne, niezwiązanych z umową. Oznacza to, że aby dochodzić roszczeń z tytułu odpowiedzialności deliktowej, należy wykazać winę sprawcy, szkodę oraz związek przyczynowy. Odpowiedzialność służbowa dotyczy relacji pracodawca-pracownik, gdzie pracodawca ponosi odpowiedzialność za działania pracownika w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych, co nie ma zastosowania w kontekście niewykonania zobowiązań umownych. Odpowiedzialność solidarnościowa dotyczy sytuacji, gdy kilka podmiotów jest odpowiedzialnych za dług, co również różni się od odpowiedzialności kontraktowej, gdzie to jeden dłużnik odpowiada za swoje zobowiązania. Typowym błędem myślowym prowadzącym do mylenia tych pojęć jest brak zrozumienia różnicy między zobowiązaniami wynikającymi z umowy a szkodami wyrządzonymi na skutek czynów niedozwolonych. W praktyce należy zawsze dokładnie analizować zasady, na jakich opierają się roszczenia, aby skutecznie dochodzić swoich praw w sytuacjach spornych.