Wójt jest organem wykonawczym gminy, co oznacza, że jest odpowiedzialny za realizację uchwał rady gminy oraz za codzienne zarządzanie sprawami gminy. Wójt reprezentuje gminę na zewnątrz i jako osoba odpowiedzialna za wykonanie budżetu gminnego, ma kluczową rolę w rozwoju lokalnej społeczności. W praktyce oznacza to, że wójt podejmuje decyzje dotyczące inwestycji, zarządzania mieniem gminnym oraz koordynowania działań z innymi instytucjami publicznymi. Wójt ma również obowiązek informować mieszkańców o działaniach gminy, co wzmacnia transparentność i zaangażowanie obywateli. W kontekście standardów dobrych praktyk zarządzania w jednostkach samorządu terytorialnego, wójt powinien stosować zasady etyki, przejrzystości oraz współpracy z innymi organami i społecznościami lokalnymi, co przyczynia się do efektywności i zrównoważonego rozwoju gminy.
Sołtys jest przedstawicielem lokalnej społeczności, ale ma bardziej ograniczone kompetencje niż wójt. Jego rola polega na reprezentowaniu mieszkańców konkretnej wsi lub osiedla, zajmowaniu się sprawami lokalnymi i pośredniczeniu w kontaktach z innymi organami gminy. Sołtys nie pełni funkcji wykonawczej w gminie, a jego decyzje muszą być konsultowane z wójtem, który ma pełną odpowiedzialność za sprawy gminne. Zebranie wiejskie również nie jest organem wykonawczym, a jedynie formą konsultacji społecznych, gdzie mieszkańcy mogą wyrażać swoje opinie na temat lokalnych problemów i potrzeb. Rada gminy, z kolei, to organ stanowiący, który uchwala przepisy i podejmuje decyzje strategiczne, ale to wójt jest odpowiedzialny za ich realizację. Typowym błędem jest mylenie funkcji i ról tych organów, co prowadzi do nieprawidłowego zrozumienia struktury zarządzania w gminie. Kluczowe jest zrozumienie, że organ wykonawczy, czyli wójt, odpowiada za praktyczną realizację polityki gminnej, podczas gdy rada gminy kształtuje jej kierunki. Dlatego istotne jest, by każdy członek społeczności znał kompetencje i obowiązki poszczególnych organów, aby prawidłowo uczestniczyć w życiu lokalnym.