Zgadza się, podstawową jednostką samorządu terytorialnego w Polsce jest gmina. Zgodnie z Konstytucją RP oraz Ustawą o samorządzie gminnym, gmina odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty lokalnej, co czyni ją kluczowym elementem w strukturze administracyjnej kraju. Gminy mogą różnić się wielkością, od małych gmin wiejskich po duże gminy miejskie, i mają szeroki zakres kompetencji, w tym w zakresie edukacji, infrastruktury, ochrony środowiska czy kultury. Przykładem może być gmina, która zarządza lokalnymi szkołami podstawowymi oraz przedszkolami, organizuje wydarzenia kulturalne, a także dba o utrzymanie dróg i przestrzeni publicznej. W praktyce, takie zróżnicowanie pozwala na dostosowanie działań do specyfiki lokalnej społeczności, co jest zgodne z zasadą subsydiarności, która stanowi, że decyzje powinny być podejmowane jak najbliżej obywateli. Warto również pamiętać, że gmina jest miejscem, w którym obywatele mogą najłatwiej wziąć udział w życiu publicznym, poprzez różne formy konsultacji czy budżet obywatelski.
Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina, a nie inne jednostki, takie jak powiat, województwo czy dzielnica. Powiaty zostały wprowadzone jako jednostki pośrednie, które zajmują się sprawami szerszymi niż gminy, jednak ich rola jest uzupełniająca. Powiaty organizują międzygminną współpracę oraz zajmują się sprawami, które wykraczają poza możliwości gmin, jak nadzór nad szkołami średnimi czy zarządzanie drogami powiatowymi. Województwa z kolei są jednostkami samorządowymi obejmującymi większe obszary geograficzne, odpowiedzialnymi za realizację polityki regionalnej, w tym rozwój regionalny i inwestycje. Dzielnice, będące częścią większych miast, nie są samodzielnymi jednostkami samorządowymi, lecz jednostkami pomocniczymi, które wspierają gminy miejskie w zarządzaniu lokalnymi sprawami. Dlatego błędne jest utożsamianie tych jednostek z gminą, ponieważ gmina ma najszersze kompetencje i jest najbliżej obywateli. Wiele osób błędnie kojarzy powiaty lub województwa z głównymi jednostkami, co może prowadzić do nieporozumień dotyczących struktury samorządowej Polski. Zrozumienie tej hierarchii jest kluczowe dla adekwatnego wzięcia udziału w życiu publicznym oraz korzystania z możliwości, jakie oferują różne poziomy administracji.