Laktacja to proces biologiczny polegający na produkcji mleka przez gruczoły mleczne samic, który trwa od porodu do momentu zasuszenia, czyli zaprzestania wydzielania mleka. W praktyce, laktacja jest kluczowym etapem w hodowli zwierząt mlecznych, takich jak krowy, kozy czy owce. W tym okresie, właściwe zarządzanie dietą i warunkami życia zwierząt jest niezbędne do osiągnięcia wysokiej wydajności mlecznej. Na przykład, stosowanie pasz o wysokiej wartości odżywczej oraz zapewnienie dostępu do świeżej wody wpływają na jakość i ilość produkowanego mleka. W branży mleczarskiej monitorowanie parametrów laktacji, takich jak czas trwania laktacji oraz ilość produkowanego mleka, jest istotne dla optymalizacji procesów hodowlanych i ekonomicznych. Warto zaznaczyć, że w standardach dobrostanu zwierząt, odpowiednie traktowanie samic w okresie laktacji jest kluczowe dla zapewnienia ich zdrowia i wydajności.
Mleczność często mylona jest z laktacją, jednak nie odnosi się do samego procesu wydzielania mleka, lecz do jego ilości produkowanej przez zwierzę w określonym czasie. Mleczność jest istotnym wskaźnikiem w produkcji mleka, ale nie opisuje całego cyklu laktacyjnego. Użytkowość to termin ogólny odnoszący się do efektywności zwierząt w produkcji mleka, mięsa czy innych produktów, nie zaś do samego procesu laktacji. Produkcyjność to pojęcie szersze, które uwzględnia nie tylko laktację, ale także aspekty produkcji wsadu paszowego oraz warunki środowiskowe. Błędne zrozumienie tych terminów może prowadzić do nieprawidłowego zarządzania hodowlą i prowadzić do obniżenia wydajności produkcji. Ważne jest, aby hodowcy zwierząt byli świadomi różnic pomiędzy tymi pojęciami, gdyż każde z nich ma swoje zastosowanie w różnych aspektach produkcji zwierzęcej. Ignorowanie tych różnic może prowadzić do nieoptymalnych decyzji w zakresie żywienia, dobrostanu zwierząt i organizacji pracy, co wpływa na rentowność gospodarstwa.