Hipoteka jest formą zabezpieczenia wierzytelności, która polega na ustanowieniu ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości kredytobiorcy na rzecz banku. Dzięki temu bank ma prawo dochodzić swoich roszczeń z wartości nieruchomości w przypadku niewywiązania się kredytobiorcy ze zobowiązań. Ustanowienie hipoteki następuje poprzez sporządzenie umowy notarialnej, która jest następnie wpisywana do księgi wieczystej. Przykładem zastosowania hipoteki jest sytuacja, w której osoba ubiega się o kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. Bank, zanim przyzna kredyt, wymaga ustanowienia hipoteki na nabywanej nieruchomości jako zabezpieczenie spłaty kredytu. Warto dodać, że hipoteka może dotyczyć zarówno nieruchomości mieszkalnych, jak i komercyjnych, a jej wysokość jest uzależniona od wartości zabezpieczonej nieruchomości oraz kwoty kredytu. Jest to standardowa praktyka w obrocie finansowym, która chroni interesy zarówno banku, jak i kredytobiorcy, umożliwiając mu pozyskanie potrzebnych środków.
Weksel, gwarancja oraz poręczenie to formy zabezpieczeń, które różnią się zasadniczo od hipoteki. Weksel jest dokumentem, który potwierdza zobowiązanie dłużnika do zapłaty określonej kwoty w przyszłości. Choć może być użyty jako forma zabezpieczenia, nie wiąże się z żadnym konkretnym majątkiem, jak ma to miejsce w przypadku hipoteki. Gwarancja to zobowiązanie osoby trzeciej do spłaty długu, jednak również nie zakłada ustanowienia zabezpieczenia na konkretnej nieruchomości. Z kolei poręczenie jest podobne do gwarancji, ponieważ polega na tym, że osoba trzecia staje się odpowiedzialna za dług dłużnika, ale również nie wiąże się z nieruchomością. Często błędnie przyjmuje się, że te formy zabezpieczenia są równoważne z hipoteką, co jest mylnym założeniem. Każda z tych form zabezpieczenia ma swoje specyficzne zastosowanie i nie zapewnia takiego samego poziomu ochrony wierzyciela jak hipoteka. W praktyce nieruchomości są cennym aktywem, a ustanowienie hipoteki pozwala na skuteczne dochodzenie roszczeń w przypadku niewypłacalności kredytobiorcy, co nie jest możliwe w przypadku weksli czy poręczeń. Zrozumienie różnicy między tymi rodzajami zabezpieczeń jest kluczowe w procesie oceny ryzyka kredytowego oraz podejmowania decyzji finansowych.