Inwentaryzacja doraźna jest procedurą, która ma na celu szybkie i skuteczne zidentyfikowanie stanów magazynowych w sytuacjach kryzysowych lub podejrzeń o nieuczciwość pracowników. W przypadku, gdy pracodawca podejrzewa nieprawidłowości, przeprowadzenie inwentaryzacji doraźnej pozwala na natychmiastowe zweryfikowanie stanów magazynowych oraz wykrycie ewentualnych niezgodności. Tego typu inwentaryzacja jest zazwyczaj przeprowadzana w formie kontroli, która nie jest wcześniej zaplanowana, co czyni ją szczególnie użyteczną w sytuacjach, gdy zachowanie pracowników budzi wątpliwości. Przykładem może być sytuacja, w której zauważono znaczne różnice pomiędzy stanem rzeczywistym a ewidencją magazynową, co może sugerować kradzież lub inne nieuczciwe praktyki. Dobrą praktyką w branży jest regularne monitorowanie stanów magazynowych oraz wprowadzenie procedur zgłaszania i weryfikacji podejrzanych sytuacji, co pozwala na utrzymanie wysokich standardów etycznych i operacyjnych w firmie.
Inwentaryzacja cykliczna, chociaż jest użytecznym narzędziem w zarządzaniu zapasami, nie jest odpowiednia w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie o nieuczciwość pracowników. Cykliczna inwentaryzacja polega na regularnym sprawdzaniu stanów magazynowych w ustalonych odstępach czasu, co sprawia, że nie jest wystarczająco szybka ani elastyczna w sytuacjach kryzysowych. Z kolei inwentaryzacja zdawczo-odbiorcza, która jest skupiona na procesie przekazywania towarów pomiędzy różnymi jednostkami, nie rozwiązuje problemów związanych z wykryciem oszustw, gdyż jej celem jest przede wszystkim potwierdzenie stanu zwracanego lub przekazywanego towaru. Wyrywkowa inwentaryzacja, z drugiej strony, polega na losowym sprawdzaniu wybranych pozycji w magazynie, co również może nie być wystarczające w kontekście podejrzeń o nieuczciwość. Głównym błędem myślowym, który prowadzi do wyboru tych odpowiedzi, jest założenie, że regularność lub losowość inwentaryzacji mogą skutecznie odkryć nieprawidłowości. W rzeczywistości, w sytuacjach, gdy pracodawca ma konkretne podejrzenia, konieczna jest natychmiastowa i szczegółowa kontrola, co właśnie oferuje inwentaryzacja doraźna. Właściwe podejście do zarządzania ryzykiem w obszarze inwentaryzacji powinno uwzględniać elastyczność i gotowość do działania w sytuacjach wymagających natychmiastowej interwencji.