Analiza miareczkowa to metoda analityczna, która polega na dokładnym i kontrolowanym dodawaniu roztworu o znanym stężeniu (miareczku) do roztworu badanego, aż do osiągnięcia punktu końcowego reakcji chemicznej. Punkt ten zazwyczaj jest określany za pomocą wskaźników lub technik instrumentalnych. Miareczkowanie jest szeroko stosowane w chemii analitycznej, szczególnie w laboratoriach zajmujących się analizą jakościową i ilościową. Przykładem zastosowania miareczkowania jest oznaczanie stężenia kwasu siarkowego w roztworze poprzez miareczkowanie go zasadowym roztworem NaOH. W wyniku reakcji powstaje sól i woda, a punkt końcowy można zidentyfikować na podstawie zmiany koloru wskaźnika, takiego jak fenoloftaleina. Ponadto, miareczkowanie jest zgodne z wytycznymi norm ISO dotyczących analizy chemicznej, co potwierdza jego znaczenie i uznanie w przemyśle chemicznym oraz farmaceutycznym.
Analizy kolorymetryczne są metodami pomiarowymi, które opierają się na pomiarze intensywności koloru roztworu w celu określenia stężenia analitu. Choć kolorymetria jest przydatna w wielu kontekstach, nie polega na kontrolowanym dodawaniu roztworu o znanym stężeniu do badanego roztworu, co stanowi kluczowy element miareczkowania. Zamiast tego, kolorymetria może być stosowana do szybkiego oszacowania stężenia substancji na podstawie jej barwy, ale nie daje tak dokładnych i wyrafinowanych wyników jak miareczkowanie. Chromatografia to kolejna technika analityczna, która służy do rozdzielania składników mieszaniny na podstawie różnic w ich właściwościach fizykochemicznych, takich jak rozpuszczalność czy adsorpcja. Choć chromatografia jest niezwykle przydatna w analizach kompleksowych, nie jest metodą ilościowej analizy polegającej na dodawaniu roztworów. Z kolei polarymetria to technika oparta na pomiarze kąta skręcenia płaszczyzny spolaryzowanego światła przez roztwór optycznie czynnych substancji. Mimo że polarymetria jest użyteczna w analizie substancji, które skręcają światło, również nie ma nic wspólnego z metodą miareczkowania. Typowymi błędami myślowymi prowadzącymi do pomyłek są mylenie różnych technik analitycznych z miareczkowaniem, co często wynika z braku zrozumienia ich podstawowych zasad działania i zastosowań. W związku z tym ważne jest, aby dobrze poznać specyfikę każdej z metod, aby skutecznie je stosować w praktyce laboratoryjnej.