Metoda barwienia Grama jest kluczowym narzędziem w mikrobiologii, które pozwala na różnicowanie bakterii na podstawie ich ścian komórkowych. Proces ten składa się z kilku kroków: na początku stosuje się fiolet krystaliczny, który barwi wszystkie bakterie na fioletowo. Następnie dodaje się płyn Lugola, który tworzy kompleks z fioletowym barwnikiem, co utrudnia jego wydobycie z komórek. Kolejnym krokiem jest dekoloryzacja, która odbywa się za pomocą alkoholu lub acetonu, co prowadzi do odbarwienia bakterii Gram-ujemnych, podczas gdy bakterie Gram-dodatnie pozostają fioletowe. Na zakończenie procesu, stosuje się barwnik kontrastowy, najczęściej fuksynę zasadową, który barwi odbarwione bakterie na różowo. Metoda ta nie tylko pozwala na szybką identyfikację mikroorganizmów, ale również ma zastosowanie w określaniu ich wrażliwości na antybiotyki, co jest kluczowe w diagnostyce i terapii zakażeń. W praktyce, zrozumienie obrazu uzyskanego po zastosowaniu metody Grama jest fundamentalne dla dalszych działań diagnostycznych oraz selekcji odpowiednich strategii leczenia.
Wybór innych metod barwienia, takich jak Neissera, Ziehl-Neelsena czy Burri-Ginsa, może wynikać z mylnego przekonania o ich zastosowaniach w diagnostyce mikrobiologicznej. Metoda Neissera, na przykład, jest używana do identyfikacji bakterii z rodziny Corynebacterium, zwłaszcza w przypadku dyfterytu. Barwienie tym sposobem polega na użyciu szczególnych barwników, które ukazują obecność ciałek zapalnych, ale nie ma na celu różnicowania bakterii jak metoda Grama. Również metoda Ziehl-Neelsena, znana z barwienia bakterii kwasoopornych, takich jak Mycobacterium tuberculosis, nie jest odpowiednia dla ogólnej identyfikacji bakterii. Polega ona na zastosowaniu kwasu oraz barwnika karbolfuksyny, co znacząco różni się od procedury Grama. Co więcej, Burri-Ginsa jest techniką barwienia, która nie jest szeroko stosowana w diagnostyce mikrobiologicznej, a jej zastosowanie ogranicza się do specyficznych przypadków. Błędem jest zatem nieznajomość specyfiki tych metod i ich ograniczeń. Zrozumienie różnic między tymi technikami a metodą Grama jest kluczowe dla prawidłowego stosowania barwienia w praktyce laboratoryjnej. Często mylnie utożsamia się cel tych metod, co prowadzi do niewłaściwych wniosków i błędnych diagnoz w mikrobiologii.