Rewaloryzacja to proces, który ma na celu przywrócenie zabytkowym ogrodem ich pierwotnych walorów artystycznych, kulturowych i historycznych. W praktyce oznacza to nie tylko odtworzenie oryginalnych kompozycji roślinnych i architektonicznych, ale także przywrócenie kontekstu historycznego, w którym dany ogród powstał. Kluczowe dla rewaloryzacji jest przeprowadzanie szczegółowych badań, które pozwalają na zrozumienie pierwotnych założeń projektowych oraz stylów ogrodowych. Przykładem zastosowania rewaloryzacji może być odbudowa ogrodu w stylu barokowym, gdzie ważne jest nie tylko odtworzenie układu roślinnego, ale również elementów małej architektury, takich jak fontanny czy aleje. Dobry projekt rewaloryzacji uwzględnia nie tylko estetykę, ale także funkcjonalność ogrodu, co czyni go miejscem atrakcyjnym dla odwiedzających oraz niezbędnym elementem edukacji o historii sztuki ogrodowej. W ramach rewaloryzacji stosuje się również zasady zrównoważonego rozwoju, dążąc do minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko.
W kontekście działań mających na celu przywrócenie wartości artystycznych i historycznych zabytkowym ogrodom, pojęcia takie jak adaptacja, rekultywacja czy modernizacja nie są właściwe. Adaptacja odnosi się do przystosowania budynków lub przestrzeni do nowych funkcji, co może wiązać się z fasonowymi zmianami, które często ignorują oryginalny kontekst historyczny. Z kolei rekultywacja, choć ma na celu przywrócenie wartości użytkowych terenów zdegradowanych, koncentruje się bardziej na poprawie jakości środowiska naturalnego, a nie na aspekcie kulturowym. W przypadku modernizacji chodzi o wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych, które mogą zniekształcać oryginalny charakter zabytku. Takie działania mogą prowadzić do zatracenia wartości historycznych, które są nieodłączne dla obiektów dziedzictwa kulturowego. Niepoprawne wybory mogą wynikać z mylnego przekonania, że zmiany i nowoczesne podejście są zawsze korzystne. Zrozumienie, że rewaloryzacja jest procesem, który wymaga szacunku dla tradycji i historycznych kontekstów, jest kluczowe dla zachowania dziedzictwa kulturowego. Dlatego ważne jest, aby w pracy nad zabytkami kierować się zasadami ochrony dziedzictwa oraz uznawanymi standardami konserwatorskimi.