Akcesja to proces, w którym archiwum przejmuje część lub całość zespołu archiwalnego od twórcy tego zespołu. Termin ten odnosi się do formalnego przyjęcia dokumentów i materiałów do zasobów archiwalnych, co odbywa się na podstawie odpowiednich przepisów prawnych oraz procedur. W kontekście archiwistyki, akcesja jest kluczowym etapem, ponieważ determinuje dalsze postępowanie z dokumentami, ich klasyfikację oraz przechowywanie. Przykładem akcesji może być przekazanie akt przez instytucję rządową do archiwum państwowego, gdzie dokumenty są następnie systematyzowane i udostępniane do badań. Dobre praktyki archiwalne nakładają obowiązek na archiwistów, aby dokumentowali proces akcesji, co pozwala na ścisłą kontrolę nad pochodzeniem zbiorów oraz ich historią. Istotne jest również, aby proces ten był zgodny z obowiązującymi normami i standardami, takimi jak ISO 15489 dotyczący zarządzania dokumentacją.
Odmienne terminy, takie jak scalenie, rewindykacja czy sukcesja, mogą być mylone z akcesją, ale reprezentują różne procesy i koncepcje w archiwistyce. Scalanie odnosi się do łączenia różnych zbiorów dokumentów w jeden spójny zespół archiwalny. Jest to proces, który ma na celu ułatwienie zarządzania dokumentacją, jednak nie obejmuje formalnego przyjęcia materiałów do archiwum. Typowym błędem jest mylenie scalania z akcesją, co może prowadzić do nieporozumień w zakresie klasyfikacji dokumentów. Rewindykacja z kolei odnosi się do procesu odzyskiwania dokumentów, które były wcześniej objęte własnością innej instytucji lub osoby. Przykładem może być próba odzyskania dokumentów, które zostały bezprawnie zabrane lub niewłaściwie przechowywane. Wreszcie, sukcesja dotyczy przekazywania praw do dokumentów lub materiałów archiwalnych z jednej instytucji do drugiej, na przykład w przypadku fuzji organizacji. Chociaż te terminy mają swoje zastosowanie w archiwistyce, nie dotyczą one bezpośrednio procesu akcesji, co często prowadzi do nieporozumień wśród osób niezaznajomionych z tą dziedziną.