Segregacja materiałów archiwalnych to kluczowy proces, który polega na podziale dokumentów na zespoły archiwalne oraz na komórki organizacyjne w oparciu o cechy kancelaryjne. W praktyce oznacza to, że każdy zespół archiwalny jest tworzony na podstawie określonych kryteriów, takich jak rodzaj dokumentów, ich funkcja, czy pochodzenie. Na przykład, dokumenty związane z różnymi projektami mogą być grupowane osobno, co ułatwia późniejsze poszukiwanie i zarządzanie nimi. Zgodnie z dobrymi praktykami w archiwistyce, segregacja wpływa na efektywność pracy archiwistów oraz na zachowanie porządku w materiałach, co jest niezbędne do ich późniejszego udostępniania. Standardy archiwalne, takie jak ISAD(G) czy ISAAR(CPF), wskazują na znaczenie tego procesu w kontekście zarządzania dokumentacją i zapewnienia dostępu do informacji. Dzięki segregacji można również lepiej zabezpieczyć dane wrażliwe, oddzielając je od mniej krytycznych materiałów. Przykładami zastosowania segregacji mogą być archiwa jednostek administracyjnych, gdzie segregowanie dokumentacji według lat, typów spraw czy odpowiedzialnych jednostek jest standardem.
Weryfikacja, systematyzacja oraz inwentaryzacja to procesy, które różnią się od segregacji, chociaż mogą być mylone ze względu na ich związek z zarządzaniem materiałami archiwalnymi. Weryfikacja polega na potwierdzaniu autentyczności i integralności dokumentów, co jest kluczowe w kontekście zapewnienia wiarygodności materiałów archiwalnych. Można w niej spotkać się z problemami związanymi z dokumentami, które mogą być uszkodzone lub niekompletne. Systematyzacja z kolei odnosi się do organizacji dokumentów w sposób uporządkowany, ale niekoniecznie na podstawie ich cech kancelaryjnych. Często polega na tworzeniu reguł dotyczących klasyfikacji, co może prowadzić do nieprzewidzianych trudności w późniejszym dostępie do informacji. Inwentaryzacja to proces polegający na spisaniu i opisaniu zasobów archiwalnych, mający na celu stworzenie ewidencji, co jest niezbędne dla zarządzania archiwami, jednak nie obejmuje aspektu segregacji. Błędem myślowym jest pomylenie tych pojęć i ich funkcji w archiwistyce; każdy z tych procesów ma swoją unikalną rolę, a ich niewłaściwe zastosowanie może prowadzić do chaosu w systemie archiwalnym. Znajomość tych różnic jest kluczowa dla efektywnego zarządzania dokumentacją oraz zgodności z obowiązującymi standardami archiwalnymi.