Symbol graficzny przedstawiony na rysunku to klasyczna bramka NAND, która często pojawia się w układach cyfrowych i jest jednym z fundamentów logiki cyfrowej. Zasada jej działania polega na wykonaniu najpierw operacji logicznej AND (czyli iloczynu logicznego), a następnie zanegowaniu (odwróceniu) wyniku tej operacji. Matematycznie zapisuje się to jako Y = ¬(A ∧ B), co w notacji używanej w pytaniu odpowiada D: Y = (A · B) z kreską na górze. Moim zdaniem, bramka NAND jest o tyle ciekawa, że można z niej zbudować praktycznie dowolny inny układ logiczny – od prostych inwerterów po złożone funkcje arytmetyczne. W wielu firmach i standardach branżowych, jak np. TTL lub CMOS, bramki NAND wykorzystuje się ze względu na ich prostotę i odporność na zakłócenia. Praktycznie każda płytka z elektroniką, nawet taka w pralce czy zegarku, ma ich dziesiątki. Warto też pamiętać, że minimalizacja liczby typów bramek w układzie upraszcza procesy produkcyjne i serwisowe, a NAND jest najczęściej tym uniwersalnym wyborem. Takie podejście jest zgodne z dobrą praktyką optymalizowania układów cyfrowych. Jeśli ktoś planuje pracować z programowalnymi układami logicznymi czy projektowaniem PCB, lepiej nie zapominać o wszechstronności tej bramki.
Rysunek pokazuje symbol bramki logicznej, która tak naprawdę nie jest zwykłą AND czy OR, ale NAND – czyli połączenie działania AND wraz z negacją wyniku. Często zdarza się, że mylone są symbole graficzne bramek OR i AND, a szczególnie ich wersji negowanych, czyli NOR i NAND. Z mojego doświadczenia wynika, że spora część osób widząc charakterystyczny kształt z kółkiem na wyjściu, automatycznie kojarzy to z inwerterem, ale nie zawsze łączy to poprawnie z podstawową funkcją logiczną tej bramki. Gdy wybieramy wzór związany z OR (suma logiczna), nawet zanegowany, zapominamy, że kształt bramki NAND to tak naprawdę domyślnie AND, ale z inwerterem na końcu. W przypadku bramki NAND nie chodzi o sumę logiczną, dlatego odpowiedzi prezentujące OR, nawet z negacją, nie pasują do symbolu z rysunku. Z kolei zwykły AND (iloczyn logiczny, bez negacji) to też zupełnie nie to – tutaj chodzi o dwie operacje: najpierw mnożymy logicznie wejścia, a potem negujemy. Typowym błędem jest też traktowanie kółka na wyjściu jako osobnego inwertera, co skutkuje przypisaniem nie tej funkcji, co trzeba. W rzeczywistości kółko na wyjściu to integralna część bramki NAND lub NOR, co jest zgodne z oznaczeniami według norm IEC i ANSI. W praktyce, zwłaszcza przy projektowaniu układów cyfrowych, rozróżnianie tych symboli to absolutna podstawa – bo niewłaściwe rozpoznanie może prowadzić do poważnych błędów logicznych w całym układzie. Warto też pamiętać, że dobrą praktyką jest weryfikacja, czy symbol odpowiada funkcji logicznej, a nie tylko sugerowanie się kształtem obudowy rysunku.