Zwężka Venturiego to jedno z najbardziej klasycznych i skutecznych rozwiązań do pomiaru natężenia przepływu cieczy lub gazów w rurociągach. Schemat 4 przedstawia właśnie taki układ: wyraźnie widoczna jest charakterystyczna zwężka, czyli stopniowe zwężenie przewodu, po którym następuje łagodne rozszerzenie. To jest bardzo ważne, bo prawidłowa geometria minimalizuje straty energii oraz pozwala na dokładny pomiar różnicy ciśnień między sekcją przed i w zwężeniu (p1 oraz p2). W praktyce, wykorzystuje się tutaj równanie Bernoulliego do wyznaczenia prędkości przepływu na podstawie spadku ciśnienia. Z mojego doświadczenia wynika, że Venturiego stosuje się wszędzie tam, gdzie liczy się długoterminowa precyzja i niskie ryzyko zapychania, np. w wodociągach czy instalacjach przemysłowych. W porównaniu do kryz czy rur Prandtla, zwężka Venturiego praktycznie nie zakłóca przepływu i ma bardzo mały wpływ na straty ciśnienia w systemie. Tego typu pomiary są zgodne z międzynarodowymi normami, jak ISO 5167, które wyraźnie określają wymagania dotyczące budowy oraz montażu zwężek. Co ciekawe, nowoczesna automatyka przemysłowa często integruje odczyty z takich zwężek bezpośrednio z systemami sterowania procesem.
Bardzo łatwo pomylić różne metody pomiaru przepływu, bo na pierwszy rzut oka mogą wyglądać podobnie, szczególnie jeśli chodzi o konstrukcję przewężeń czy lokalizację punktów pomiaru ciśnienia. Schematy przedstawiają inne, bardzo często stosowane rozwiązania, które jednak różnią się zasadą działania oraz dokładnością. Typowy błąd polega na utożsamianiu każdej przewężki z profesjonalną zwężką Venturiego. Na przykład kryza pomiarowa – wygląda dosyć podobnie, ale ma ostrą krawędź i powoduje większe straty ciśnienia niż Venturiego. Jeszcze łatwiej pomylić tę metodę z rurką Pitota, która mierzy ciśnienie statyczne i dynamiczne przez specjalnie wyprofilowaną końcówkę wsuniętą do wnętrza rury. Tutaj jednak nie chodzi o różnicę ciśnień przed i za przewężeniem, tylko o bezpośredni pomiar prędkości punktowej. Niektórzy myślą, że dowolna zmiana przekroju w instalacji pozwala na taki pomiar – niestety, tylko odpowiednie proporcje i łagodne profile typowe dla zwężki Venturiego gwarantują powtarzalność i zgodność z normami. Brak zrozumienia tej zależności często prowadzi do błędów w projektowaniu i eksploatacji instalacji pomiarowych. W praktyce, błędny dobór urządzenia skutkuje niedokładnościami w pomiarze, większymi stratami ciśnienia i nierzadko awariami całych systemów. Warto zwracać uwagę na literaturę branżową i dokumentację techniczną urządzeń, bo tylko wtedy można mieć pewność, że wybrana metoda pomiaru zapewni rzetelne dane do dalszej analizy czy sterowania procesami.