Pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom dostępu do wstępnych badań lekarskich, szczególnie w sytuacji, gdy pracownik podejmuje pracę po dłuższej przerwie, trwającej ponad 30 dni. Obowiązek ten wynika z przepisów Kodeksu pracy oraz aktów wykonawczych, które określają zasady przeprowadzania badań lekarskich w celu oceny zdolności do wykonywania pracy. Wstępne badania powinny być przeprowadzane przed rozpoczęciem nowego zatrudnienia lub po dłuższej nieobecności, aby zapewnić, że pracownik jest w pełni zdolny do wykonywania swoich obowiązków. Przykładem może być sytuacja, w której pracownik wraca po urlopie macierzyńskim lub długotrwałej chorobie – wówczas pracodawca pokrywa koszty badań, co jest zgodne z zasadami ochrony zdrowia pracowników. W praktyce, badania te mogą obejmować różne testy, takie jak badania ogólne, badania wzroku, słuchu oraz oceny specjalistyczne, zależnie od specyfiki stanowiska, a ich celem jest zapewnienie bezpieczeństwa zarówno pracownika, jak i współpracowników.
Odpowiedzi sugerujące, że badania wstępne są przeprowadzane z ubezpieczenia zdrowotnego, na koszt pracownika lub bezpłatnie przez uprawnionego lekarza, nie odzwierciedlają rzeczywistej sytuacji regulowanej przez Kodeks pracy. Przede wszystkim, badania wstępne są obowiązkiem pracodawcy, a nie pracownika, co oznacza, że ewentualne koszty związane z ich przeprowadzeniem powinny być pokrywane przez pracodawcę. Ubezpieczenie zdrowotne w Polsce nie obejmuje kosztów badań wstępnych, które są specyficznie związane z oceną zdolności do pracy. Pracodawcy są zobowiązani do organizowania tych badań i zapewnienia ich finansowania, aby zminimalizować ryzyko zdrowotne w miejscu pracy oraz dostosować się do wymogów prawa pracy. Ponadto, przeprowadzenie badań bezpłatnie przez uprawnionego lekarza nie jest standardem, ponieważ badania powinny być realizowane w odpowiednich placówkach medycznych, a ich koszt powinien być wliczony w wydatki pracodawcy. Takie nieprawidłowe podejście do finansowania badań może prowadzić do nieprzestrzegania przepisów prawa, co z kolei naraża pracodawcę na odpowiedzialność prawną i finansową. Warto zaznaczyć, że odpowiednie procedury organizacyjne oraz odpowiedzialność za zdrowie pracowników są kluczowymi elementami polityki zarządzania zasobami ludzkimi w każdej organizacji.