Kwalifikacja: TWO.01 - Wykonywanie robót regulacyjnych i hydrotechnicznych
Kategorie: Budowle hydrotechniczne
Elementem konstrukcyjnym jazu, który dzieli jego światła, jest
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Prawidłowo – w jazach elementem konstrukcyjnym, który dzieli światła jazu, jest filar. Światło jazu to po prostu otwór przepływowy, przez który woda przechodzi pod zamknięciem (np. segmentem, klapą, zasuwą). Jeżeli jaz ma kilka przęseł, to między nimi muszą stać masywne elementy żelbetowe lub betonowe, które przenoszą obciążenia od wody, od zamknięć, a często też od mostku czy kładki serwisowej. I właśnie te masywne „słupy” nazywamy filarami jazu. Filar jest projektowany tak, żeby przenosił parcie hydrostatyczne, obciążenia dynamiczne od przepływu oraz drgania i obciążenia od urządzeń ruchomych. Z mojego doświadczenia wynika, że w dokumentacji projektowej i normowej (np. wytyczne projektowania budowli hydrotechnicznych IMGW, instrukcje ITB) zawsze rozróżnia się wyraźnie przyczółek i filar: przyczółek jest skrajny, a filary są pośrednie i dzielą światła. W praktyce utrzymania jazu filary są newralgicznym miejscem – trzeba kontrolować ich stan techniczny, zarysowania, ubytki betonu, korozję zbrojenia, podmycie u podstawy. W czasie remontów często wykonuje się reprofilację betonu, iniekcje uszczelniające oraz zabezpieczenia przeciwerozyjne przy stopie filara, bo intensywny przepływ wody przy wlocie i wylocie lubi wymywać materiał podłoża. Dobrą praktyką jest też stosowanie odpowiednich osłon i odbojów, jeżeli w pobliżu filarów może pływać lód lub rumowisko drzewne – tak, żeby nie uszkodziło konstrukcji i nie zablokowało światła jazu. W nowoczesnych jazach filary wykorzystuje się również do prowadzenia przewodów instalacyjnych, montażu czujników poziomu wody i aparatury kontrolno-pomiarowej, co ułatwia eksploatację i monitoring obiektu.