Kwalifikacja: TWO.01 - Wykonywanie robót regulacyjnych i hydrotechnicznych

Przy utrzymaniu wikliny na skarpach cieków wodnych bardzo łatwo popełnić błąd w ocenie właściwej częstotliwości cięcia. Intuicyjnie wielu osobom wydaje się, że im rzadziej się tnie, tym lepiej, bo roślina ma czas urosnąć, wzmocnić się i „trzymać” skarpę mocniejszym systemem korzeniowym. Problem w tym, że wiklina jest gatunkiem bardzo ekspansywnym, szybko rosnącym, o dużej zdolności do tworzenia długich, ciężkich pędów. Jeżeli damy jej 3, 4 czy nawet 5 lat bez ingerencji, to na skarpie zaczyna się tworzyć zadrzewienie o charakterze prawie leśnym, a nie typowe umocnienie biologiczne. Wtedy korony zaczynają wchodzić w światło koryta, ograniczając przekrój przepływu, a przy większych wezbraniach woda napotyka na silny opór, co może powodować lokalne spiętrzenia, zawirowania, a nawet podmywanie stopy skarpy. Zbyt długie odstępy między cięciami są też niekorzystne z punktu widzenia stateczności samej skarpy. Ciężkie, wybujałe korony zwiększają moment obciążający skarpę, szczególnie przy gruntach słabszych, spoistych, gdzie i tak mamy ryzyko zsuwów. Dodatkowo stare, przerośnięte pędy częściej wyłamują się pod naporem wiatru lub lodu, co może uszkadzać umocnienie i otwierać drogę do erozji powierzchniowej. Typowym błędem myślowym jest traktowanie wikliny jak zwykłego zadrzewienia krajobrazowego, które „niech sobie rośnie”. W hydrotechnice i robotach regulacyjnych roślinność jest elementem konstrukcyjnym – ma działać jak zbrojenie biologiczne skarpy i musi być świadomie kształtowana. Dlatego standardem jest cykliczne, relatywnie częste cięcie, utrzymujące rośliny w fazie młodych, elastycznych pędów, zamiast dopuszczania do nadmiernego starzenia i grubienia. Odpowiedzi wskazujące na interwały 3‑, 4‑ czy 5‑letnie ignorują te zasady eksploatacyjne. W praktyce prowadzą one albo do problemów hydraulicznych (zbyt mały przekrój przepływu, zatory z gałęzi), albo do osłabienia funkcji ochronnej skarpy, bo utrzymanie i ewentualne naprawy stają się trudniejsze i droższe. Z mojego doświadczenia lepiej jest ciąć częściej i mniej radykalnie, niż czekać kilka lat i potem robić drastyczne przerzedzanie, które nagle odsłania glebę i naraża ją na intensywną erozję powierzchniową.