Kwalifikacja: TWO.01 - Wykonywanie robót regulacyjnych i hydrotechnicznych
Kategorie: Budowle hydrotechniczne Bezpieczeństwo i konserwacja
Najczęstszą awarią sterowania zamknięcia budowli piętrzącej - jazu jest
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Prawidłowa odpowiedź wskazuje na uszkodzenie mechanizmu wyciągowego jako najczęstszą awarię sterowania zamknięcia jazu. W praktyce eksploatacyjnej to właśnie elementy ruchome i mechaniczne psują się najczęściej, a nie same elementy konstrukcyjne żelbetowe czy stalowe. Mechanizm wyciągowy (wciągarki, siłowniki, przekładnie, liny, łańcuchy, prowadnice) pracuje w trudnych warunkach: wilgoć, zmiany temperatury, oblodzenie, korozja, często też zanieczyszczenia wody i osady. Wystarczy słabsza konserwacja, brak regularnego smarowania, niewłaściwe napięcie lin albo lekceważenie drobnych luzów w przekładniach i z czasem pojawia się awaria. Moim zdaniem to właśnie obsługa i serwis tych urządzeń jest kluczowy dla bezpieczeństwa pracy jazu. Dobre praktyki utrzymania obiektów hydrotechnicznych wymagają okresowych przeglądów mechanizmów, prób ruchowych zamknięć, kontroli stanu zabezpieczeń antykorozyjnych oraz wymiany zużytych elementów eksploatacyjnych, zgodnie z instrukcją eksploatacji obiektu i wytycznymi producenta urządzeń. W wielu instrukcjach gospodarowania wodą i instrukcjach eksploatacji jazów podkreśla się, że sprawność mechanizmów sterowania decyduje o możliwości szybkiego reagowania przy wezbraniach, zatorach lodowych czy sytuacjach awaryjnych. Jeżeli mechanizm wyciągowy zawiedzie, to nie da się w porę podnieść lub opuścić zamknięcia, co może prowadzić do niekontrolowanego piętrzenia lub nadmiernego obniżenia zwierciadła wody. W praktyce branżowej stosuje się często rozwiązania redundantne, np. napędy ręczne jako rezerwowe, dodatkowe punkty podwieszenia, a także monitoring pracy napędów elektrycznych (zabezpieczenia przeciążeniowe, kontrola poboru prądu). To wszystko ma ograniczyć ryzyko właśnie tej, najczęstszej awarii – uszkodzenia mechanizmu wyciągowego, który jest sercem układu sterowania jazem.