Kwalifikacja: TWO.04 - Organizacja robót związanych z regulacją cieków naturalnych oraz budową urządzeń wodnych

W przypadku koszy gabionowych stosowanych do zabezpieczania brzegów rzek kluczowe jest zrozumienie, jak ta konstrukcja pracuje hydraulicznie i statycznie. Gabion nie jest zwykłą skrzynką, do której można wrzucić cokolwiek, co akurat jest pod ręką na budowie. Cała idea polega na połączeniu stalowej siatki z ciężkim, trwałym, mało podatnym na rozmywanie wypełnieniem. Dlatego gruz budowlany jest materiałem problematycznym: ma nieregularny skład, często zawiera cegłę, elementy betonu o różnej wytrzymałości, czasem nawet drewno czy zanieczyszczenia. Taki materiał szybko się degraduje, kruszy, a drobniejsze fragmenty mogą być wypłukiwane przez nurt. Po kilku sezonach ochronnych realna masa i stabilność takiego umocnienia spada, co w budownictwie wodnym jest po prostu nieakceptowalne. Jeszcze słabszym pomysłem jest wypełnianie gabionów gruntem. Grunt jest lekki w porównaniu z kamieniem, podatny na rozmywanie i osiadanie, a przy zmianach poziomu wody łatwo się wypłukuje przez oczka siatki. W efekcie kosz traci wypełnienie, deformuje się, a skarpa zostaje praktycznie bez ochrony. To typowe błędne założenie: skoro coś ma formę „kosza”, to można go traktować jak doniczkę na ziemię. W hydrotechnice takie podejście kończy się bardzo szybką awarią umocnienia. Pospółka, czyli mieszanina piasku i żwiru, też nie jest właściwym wypełnieniem. Choć brzmi bardziej „kruszywowo”, to frakcja drobna jest łatwo unoszona przez wodę, a nawet grubsze ziarna żwiru mogą się przemieszczać przy większych prędkościach przepływu. Pospółka może być używana co najwyżej jako warstwa filtracyjna pod gabionami albo za konstrukcją oporową, ale już nie jako zasadniczy materiał wypełniający kosz. Typowy błąd myślowy polega tu na myleniu roli warstwy filtracyjnej i warstwy konstrukcyjnej. Wypełnienie gabionu musi pełnić rolę ciężaru stabilizującego, a nie tylko „wypełniacza przestrzeni”. Z tego powodu w dokumentacjach projektowych, specyfikacjach technicznych i dobrych praktykach branżowych zawsze wskazuje się kamień o odpowiedniej frakcji i parametrach, a nie grunt, pospółkę czy gruz rozbiórkowy. Zastosowanie niewłaściwego materiału psuje całą ideę konstrukcji gabionowej i w dłuższej perspektywie generuje większe koszty napraw oraz ryzyko uszkodzenia brzegu rzeki.