Kwalifikacja: TWO.04 - Organizacja robót związanych z regulacją cieków naturalnych oraz budową urządzeń wodnych

Przy robotach ziemnych związanych z budową wałów przeciwpowodziowych bardzo łatwo skupić się na niewłaściwych parametrach gruntu, które brzmią naukowo, ale nie są kluczowe z punktu widzenia praktyki wykonawczej. Podczas samego układania warstw gruntu w wale najważniejsze jest to, jak ten grunt zostanie zagęszczony. Wskaźnik zagęszczenia mówi nam, czy osiągnęliśmy wymaganą gęstość objętościową szkieletu gruntowego, a więc czy korpus wału będzie stabilny, mało odkształcalny i odporny na działanie wody. Tymczasem często myli się to z pojęciami takimi jak spoistość czy różnoziarnistość. Współczynnik spoistości odnosi się do właściwości gruntu, głównie spoistych, jak gliny czy iły. Jest ważny przy doborze rodzaju gruntu do budowy wału i ocenie jego zachowania w dłuższym okresie, ale nie jest parametrem, który kontroluje się warstwa po warstwie w trakcie zagęszczania. To bardziej cecha materiału, określana w laboratorium, a nie bieżący parametr robót. Podobnie wskaźnik różnoziarnistości dotyczy uziarnienia gruntów niespoistych, szczególnie piasków i żwirów. Określa, jak zróżnicowane są ziarna pod względem wielkości i czy grunt ma dobre właściwości filtracyjne lub zagęszczające. Tego typu parametry bada się na etapie projektowym i przy kwalifikacji materiału z wyrobiska, a nie jako rutynową kontrolę każdej kolejnej warstwy korpusu wału. Współczynnik spulchnienia z kolei opisuje, jak zmienia się objętość gruntu po wydobyciu z calizny – ile więcej miejsca zajmuje grunt „rozluźniony” w stosunku do stanu naturalnego. Jest to bardzo przydatne przy obliczaniu objętości mas ziemnych i planowaniu transportu, ale nie służy do oceny jakości zagęszczenia ułożonej warstwy. Typowym błędem jest myślenie, że skoro grunt jest „spulchniony” i potem go zagęszczamy, to współczynnik spulchnienia nadaje się do bieżącej kontroli robót. W rzeczywistości, na budowie wału inżynier i laborant interesują się przede wszystkim tym, czy osiągnięto wymagany wskaźnik zagęszczenia w każdej warstwie, zgodnie z projektem i normami. Pozostałe parametry są ważne, ale bardziej w tle – przy doborze i opisie gruntu, a nie jako główne kryterium odbioru poszczególnych warstw nasypu.