Kwalifikacja: TWO.04 - Organizacja robót związanych z regulacją cieków naturalnych oraz budową urządzeń wodnych

Zamieszanie przy tym pytaniu najczęściej wynika z tego, że wiele osób kojarzy każde wezbranie wody albo z intensywnym deszczem, albo z roztopami śniegu. Tymczasem wezbranie śryżowe ma zupełnie inny, ściśle zimowy mechanizm. Śryż powstaje przy ujemnych temperaturach, kiedy woda jest przechłodzona i zaczynają się w niej tworzyć zawieszone kryształki lodu. Te kryształki płyną z nurtem, łączą się, zaczepiają o przeszkody, tworzą nagromadzenia, które ograniczają przekrój przepływu. To nie jest efekt opadów deszczu, tylko zjawisk lodowych. Dlatego mówienie, że jest to wezbranie opadowe, nie trzyma się kupy od strony hydrologicznej. Wezbrania opadowe są związane z intensywnymi lub długotrwałymi opadami deszczu, głównie w półroczu ciepłym albo podczas silnych frontów atmosferycznych. Wtedy decyduje ilość dopływającej wody, a nie zatykanie koryta przez lód czy śryż. Podobnie wezbrania roztopowe – te wynikają z topnienia pokrywy śnieżnej, czasem w połączeniu z opadem deszczu na zmarznięte podłoże. Charakterystyczne są na przedwiośniu, przy dodatnich temperaturach. Mamy wtedy wysoki dopływ wody z roztapianego śniegu w zlewni, a nie tworzenie się śryżu, bo warunki termiczne są już inne. Natomiast wezbrania sztormowe dotyczą głównie obszarów przybrzeżnych mórz i dużych zbiorników – związane są z silnym wiatrem, spiętrzeniem wody i cofaniem się jej w ujściowych odcinkach rzek. To zupełnie inna skala zjawiska i inny mechanizm niż w rzekach śródlądowych zimą. Typowym błędem myślowym jest automatyczne przypisywanie każdej wysokiej wody do deszczu lub roztopów, bez zastanowienia się nad warunkami termicznymi i procesami lodowymi w korycie. W praktyce utrzymania cieków i urządzeń wodnych rozróżnienie tych typów wezbrań jest kluczowe, bo inaczej planuje się działania przy zagrożeniu opadowym, inaczej przy roztopowym, a jeszcze inaczej przy zjawiskach lodowych. Wezbranie śryżowe zawsze będzie zaliczane do wezbrań zimowych, bo jego przyczyną są właśnie procesy lodowe w okresie ujemnych temperatur, a nie sam opad, roztop czy sztorm.