Zanieczyszczenie filtrów w układzie hydraulicznym to chyba jedna z najczęstszych i najprostszych do zdiagnozowania przyczyn przegrzewania się oleju. Jak filtr jest zapchany, to przepływ oleju zostaje utrudniony, wzrasta ciśnienie, a przez to i temperatura całego układu. Sam widziałem sytuacje, gdzie przez załadowany filtr maszyna nie dość, że się grzała, to jeszcze gubiła moc i zaczynała szarpać siłownikami. Dlatego moim zdaniem regularna kontrola i wymiana filtrów to absolutna podstawa – większość producentów maszyn hydraulicznych zaleca wymianę filtrów co określony czas pracy, właśnie po to, żeby nie dopuścić do takich awarii. Przegrzanie oleju nie tylko powoduje spadek wydajności, ale też niszczy uszczelnienia i prowadzi do trwałych uszkodzeń zaworów czy pomp. Nawet w instrukcjach obsługi, na przykład znanych marek typu Bosch Rexroth czy Parker, piszą wyraźnie: kontrola czystości oleju i filtracja to klucz do długiego życia układu hydraulicznego. W praktyce, jeżeli zauważysz wzrost temperatury oleju, warto zacząć diagnozę właśnie od filtrów – dużo szybciej i taniej to wymienić niż remontować całą pompę albo inne elementy.
W praktyce zawodowej można się czasem spotkać z myleniem przyczyn przegrzewania się oleju hydraulicznego z problemami napędów lub zasilania silnika. Uszkodzenie pompy paliwa czy brak paliwa w zbiorniku odnoszą się bezpośrednio do pracy silnika spalinowego, a nie do samego układu hydraulicznego. Oczywiście, jeżeli silnik przestaje działać przez brak paliwa czy awarię pompy paliwowej, cała maszyna po prostu się zatrzyma, ale nie spowoduje to przegrzania oleju hydraulicznego – raczej układ w ogóle przestanie pracować. Przegrzanie silnika też nie jest bezpośrednią przyczyną grzania się oleju hydraulicznego, chociaż faktycznie zbyt wysoka temperatura silnika może pośrednio podnieść temperaturę innych podzespołów, jednak nie jest to główna przyczyna według standardów diagnostycznych. Moim zdaniem często popełnianym błędem jest szukanie przyczyn w skomplikowanych awariach, zamiast zacząć od rzeczy najprostszych i najtańszych do sprawdzenia – jak właśnie filtracja. W branży technicznej obowiązuje zasada, żeby wykluczać najprostsze usterki w pierwszej kolejności. W wielu przypadkach przegrzanie oleju hydraulicznego związane jest z obniżeniem wydajności przepływu na skutek zanieczyszczenia filtrów, co potwierdzają zarówno normy branżowe, jak i doświadczenia serwisowe. Typowym błędem myślowym jest też łączenie różnych układów maszyny – hydraulicznego i paliwowego – jako bezpośrednio zależnych w takich przypadkach, podczas gdy są to osobne systemy. Dlatego przy objawach przegrzewania się oleju warto kierować się najpierw zasadami diagnostyki układów hydraulicznych, a dopiero potem analizować pracę silnika czy inne układy maszyny.