SMA 11 50/70 to mieszanka mineralno-asfaltowa typu SMA, czyli mastyks grysowy, która jest zgodna z wymaganiami na warstwę ścieralną o wysokiej trwałości i odporności na koleinowanie. Takie mieszanki są często stosowane na drogach o dużym obciążeniu ruchem, na przykład na drogach krajowych, ekspresowych czy autostradach. Z tego co kojarzę, norma PN-EN 13108-5 dokładnie opisuje, jak powinna wyglądać taka mieszanka: musi mieć odpowiedni udział grysu, mastyksu (czyli drobnej frakcji z dodatkiem lepiszcza i wypełniacza mineralnego) oraz odpowiednią grubość warstwy. SMA 11 50/70 odnosi się do uziarnienia (11 mm to maksymalny rozmiar ziarna) oraz klasy lepiszcza (50/70 oznacza asfalt drogowy o określonej penetracji). To właśnie dzięki tej specyficznej strukturze warstwa ścieralna z SMA jest jednocześnie trwała i odporna na powstawanie kolein, a dodatkowo poprawia bezpieczeństwo poprzez wysoką szorstkość powierzchni. Z mojego doświadczenia, SMA sprawdza się świetnie zwłaszcza tam, gdzie liczy się długowieczność i minimalne koszty utrzymania nawierzchni. Warto pamiętać, że SMA charakteryzuje się zwiększoną zawartością lepiszcza i dodatkiem włókien celulozowych, które zapobiegają jego wypływaniu podczas produkcji i wbudowywania, co jest bardzo istotne zwłaszcza przy cienkich warstwach. Tak więc, zamawiając SMA 11 50/70, mamy pewność, że mieszanka będzie odpowiadać wymaganiom do wykonania warstwy ścieralnej z mastyk su grysowego zarówno pod kątem parametrów technicznych, jak i praktycznych zastosowań na drogach o znaczeniu publicznym.
Przy wyborze odpowiedniej mieszanki mineralno-asfaltowej do warstwy ścieralnej z mastyk su grysowego łatwo się pomylić, bo na pierwszy rzut oka wszystkie opcje wyglądają dość podobnie – nazwy, parametry, te wszystkie liczby. Jednak każda z wymienionych mieszanek przeznaczona jest do innego rodzaju konstrukcji lub pełni inną funkcję w nawierzchni drogowej. MA 11 35/50 to mieszanka asfaltowa typu MA (mieszanka asfaltowa), która raczej nie jest zalecana do warstwy ścieralnej o wysokim obciążeniu ruchem, a jej struktura nie umożliwia uzyskania takich parametrów jak SMA – chodzi tu głównie o odporność na koleinowanie i wytrzymałość na ścinanie. AC 16 S 70/100 natomiast to asfalt betonowy (Asphalt Concrete) o uziarnieniu do 16 mm, przeznaczony głównie na podbudowy lub niższe warstwy nawierzchni, więc jego użycie w warstwie ścieralnej byłoby niezgodne ze standardami. Co ciekawe, sporo osób myśli, że im większy numer przy AC, tym lepiej na warstwę ścieralną, a to błąd – warstwa ścieralna powinna być cieńsza, bardziej szczelna i mieć lepszą szorstkość, a tego zapewnić nie może mieszanka typu AC 16 S. BBTM 8A 50/70 to z kolei beton bitumiczny o bardzo cienkiej warstwie (BBTM – beton bitumiczny do bardzo cienkich warstw), stosowany raczej do warstw o grubości 1-3 cm, na przykład do szybkich remontów nawierzchni lub na drogi o mniejszym natężeniu ruchu, gdzie nie stawia się aż takich wymagań odpornościowych jak dla SMA. BBTM nie posiada tej charakterystycznej struktury grysowej i zawartości mastyksu, która odpowiada za wyjątkowe właściwości SMA. Z mojej praktyki wynika, że błędne wybory wynikają najczęściej z nieuwzględnienia norm branżowych, takich jak PN-EN 13108-5, albo z mylenia nazw skrótowych mieszanek. Warstwa ścieralna z mastyk su grysowego powinna być wykonana wyłącznie z SMA, bo tylko ta mieszanka gwarantuje pożądane właściwości eksploatacyjne: zwiększoną trwałość, odporność na deformacje, a także wysoką szorstkość powierzchni, co przekłada się na bezpieczeństwo ruchu. Warto więc zawsze sprawdzać, czy zamawiana mieszanka spełnia wymagania techniczne określone w projekcie i normach.