Gabiony to bardzo charakterystyczna metoda zabezpieczania skarp, zwłaszcza tam, gdzie potrzeba połączyć trwałość, odporność na erozję i walory estetyczne. Na ilustracji 4 wyraźnie widać ścianę oporową wykonaną właśnie z gabionów, czyli stalowych koszy wypełnionych kamieniem. To rozwiązanie jest często wykorzystywane przy budowie dróg, obiektów inżynierskich oraz w hydrotechnice. Gabiony świetnie sprawdzają się przy zabezpieczaniu wysokich nasypów, skarp przy mostach, skrzyżowaniach czy zakrętach, bo są odporne na uszkodzenia mechaniczne i nie ulegają łatwo wypłukaniu przez wodę. Co ciekawe, poprawiają mikroklimat wokół inwestycji i mogą być wykorzystywane nawet w miejscach o dużych różnicach temperatur. Gdyby porównać je z innymi metodami, to ich montaż jest prostszy i często tańszy niż budowa tradycyjnych murów oporowych z betonu. Z mojego doświadczenia wynika, że dobrze zaprojektowane gabiony potrafią wytrzymać lata bez większych nakładów na konserwację. Na wielu budowach widziałem, jak inwestorzy wybierają je, bo są ekologiczne, łatwo wpasowują się w otoczenie, a nawet umożliwiają naturalną wegetację roślin. Norma PN-EN 1997-1 jasno wskazuje, że gabiony są pełnoprawnym elementem zabezpieczeń skarp i nasypów, spełniając wszelkie wymagania wytrzymałościowe i przeciwerozyjne. Warto znać tę technologię, bo jej popularność w Polsce stale rośnie.
Wybór innej ilustracji niż czwarta to częsty błąd wynikający z mylenia różnych metod zabezpieczania skarp. W praktyce bardzo łatwo uznać, że każda nowoczesna forma umocnienia to gabion, ale nie zawsze tak jest. Na pierwszej ilustracji widoczna jest skarpa zabezpieczona przy użyciu siatki przeciwerozyjnej lub maty biodegradowalnej z elementami roślinnymi – to metoda biologiczna, która świetnie sprawdza się na terenach leśnych lub wydmowych, ale nie daje takiej trwałości i odporności mechanicznej jak konstrukcje gabionowe. Na drugiej fotografii mamy przykład klasycznej darniowanej skarpy – popularnej przy drogach i obiektach miejskich, gdzie główną rolę gra trawa, zapobiegająca osuwiskom i erozji, jednak ta metoda wymaga stałej pielęgnacji i nie sprawdza się na bardzo stromych lub wysokich skarpach. Trzecia ilustracja to z kolei zabezpieczenie skarpy za pomocą wykładziny z darni oraz – co ważne – widocznego koryta odwadniającego z kamienia łamanego, co czasami można pomylić z gabionami, ale to zupełnie inne rozwiązanie techniczne. Z mojego doświadczenia wynika, że błędnym założeniem jest utożsamianie gabionów z każdą konstrukcją z kamienia – gabiony to konkretnie kosze stalowe wypełnione kamieniem, najczęściej układane w formie murów oporowych. To rozwiązanie znajduje zastosowanie szczególnie tam, gdzie liczy się odporność na silne napory gruntu, dynamiczne obciążenia oraz ochrona przeciwerozyjna. Typowym błędem jest też sądzenie, że samo użycie kamienia oznacza gabion – a przecież równie często kamień stosuje się luzem lub jako warstwę filtracyjną. W standardach branżowych, takich jak PN-EN 1997-1, precyzyjnie rozróżnia się te rozwiązania. Warto na przyszłość dokładniej przyglądać się szczegółom konstrukcji, bo poprawna identyfikacja metody zabezpieczenia ma kluczowe znaczenie dla trwałości i bezpieczeństwa inwestycji.