Kwalifikacja: BUD.13 - Eksploatacja maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych

Temat pochylenia skarp w wykopach to nie jest łatwa sprawa i wielu osobom wydaje się, że wystarczy wybrać nachylenie „na oko” albo wziąć zbyt optymistycznie podejście, patrząc na skarpy jakby były jednorodne, a przecież warunki gruntowe w Polsce są bardzo zróżnicowane. W gruncie rzeczy problem polega na tym, że zbyt strome nachylenie, takie jak 1 : 0,5 czy nawet 1 : 1, dedykowane jest raczej gruntom bardzo spoistym, jak iły czy twarde skały, których wytrzymałość jest dużo większa niż przewarstwionych gruntów z domieszką piasków gliniastych czy pyłów. Takie podejście może być zgubne, bo nie uwzględnia ani rozwarstwienia, ani możliwości lokalnych osłabień, które przy opadach albo drganiach od maszyn mogą prowadzić do nagłych osunięć. Z kolei przyjęcie nachylenia 1 : 1,5 wydaje się bardzo bezpieczne, bo dotyczy gruntów niespoistych, np. suchych piasków, ale w praktyce oznacza nadmierne poszerzenie wykopu, co generuje niepotrzebne koszty i utrudnienia logistyczne. Często można się spotkać z błędnym rozumieniem kategorii gruntów – ktoś widzi trochę gliny i sądzi, że to już grunty całkowicie spoiste, a to nieprawda, bo domieszka piasku i pyłu zmienia ich właściwości techniczne. Z mojego punktu widzenia, najczęstszy błąd to niedocenianie roli przewarstwienia i zmiany parametrów nośności na niewielkiej głębokości. Właśnie dlatego standardy branżowe i przepisy (np. rozporządzenia BHP) tak mocno podkreślają indywidualne podejście do każdego przypadku i zalecają 1 : 1,25 jako najbardziej racjonalny kompromis między bezpieczeństwem a ekonomią robót ziemnych przy gruntach przewarstwionych. To warto sobie dobrze zapamiętać, bo chroni ludzi i sprzęt, a czasem nawet życie.