Kwalifikacja: CES.01 - Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu ceramicznego
Zawód: Technik ceramik
Do przyczyn pryszczenia farby nie zalicza się
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Zużyte formy gipsowe tak naprawdę nie są bezpośrednią przyczyną pryszczenia farby. Moim zdaniem to całkiem logiczne, bo pryszczenie farby to zjawisko typowo powierzchniowe, które powstaje w wyniku niewłaściwego procesu nakładania lub wypalania powłok ceramicznych. Nawet jeśli forma jest już trochę zużyta, nie wpływa to raczej na sposób, w jaki farba reaguje podczas wypalania czy suszenia. W praktyce to inne czynniki, takie jak za gruba warstwa farby czy źle dobrane szkliwo, mają największe znaczenie – mogą powodować powstawanie pęcherzyków, mikropęknięć czy właśnie pryszczenie. Zwróć uwagę, że profesjonalne standardy, np. PN-EN 14411 dotyczące wyrobów ceramicznych, zalecają kontrolowanie grubości i typu nakładanej powłoki oraz właściwy dobór parametrów wypalania, a nie skupiają się na stanie formy pod kątem tego konkretnego defektu. Często w branży ceramicznej spotyka się przekonanie, że to sprzęt odpowiada za większość problemów, ale tu kluczowe jest wyczucie procesu i materiału. Pryszczenie farby wynika głównie z chemii i fizyki powłoki, nie z mechanicznego zużycia formy. Takie rzeczy jak zbyt szybkie nagrzewanie pieca, nieprawidłowy czas wypalania czy niewłaściwie dobrane składniki wpływają na ten efekt milion razy częściej niż sama forma. Warto o tym pamiętać, bo to jeden z podstawowych mitów warsztatowych, zwłaszcza u początkujących.
W temacie pryszczenia farby łatwo się pomylić, bo jest to defekt, który może wynikać z wielu czynników. Często spotykam się z sytuacją, gdzie zakłada się, że niemal każdy problem z powierzchnią wyrobu ceramicznego może być związany z formą, ale tak naprawdę zużycie formy gipsowej nie ma wpływu na pryszczenie farby. Problemy takie jak zbyt gruba warstwa farby faktycznie bardzo często prowadzą do powstawania pęcherzyków i tzw. pryszczenia, bo farba przy szybkim podgrzewaniu nie zdąży odparować i zaczyna "kipieć". Prawidłowa technika nakładania powłok, zgodnie z dobrymi praktykami branżowymi, zawsze zaleca kontrolowanie grubości i równomierności warstwy. Źle dobrane szkliwo to kolejna typowa przyczyna – jeżeli szkliwo nie jest kompatybilne z podłożem lub zostało niepoprawnie przygotowane (na przykład ma niewłaściwy skład), to podczas wypalania może dojść do reakcji chemicznych, które skutkują pryszczeniem lub nawet łuszczeniem się powłoki. Również proces wypalania, jeśli jest prowadzony zbyt gwałtownie, przy za wysokiej temperaturze lub ze zbyt krótkim czasem wygrzewania, potrafi doprowadzić do powstania tego efektu. Kluczowe jest tu wyczucie procesu technologicznego i znajomość materiału. Natomiast zużyta forma może wpływać na kształt wyrobu, jego szczegóły czy mikrowady powierzchni, lecz nie przekłada się na zjawisko pryszczenia powłoki malarskiej czy szkliwa. Typowym błędem jest więc łączenie usterek mechanicznych wynikających ze stanu formy z defektami powłokowymi, które mają zupełnie inne źródła. Warto rozdzielać te kwestie, bo poprawne zidentyfikowanie przyczyn problemów jest podstawą skutecznej pracy w warsztacie ceramicznym.