Kwalifikacja: CES.01 - Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu ceramicznego
Zawód: Technik ceramik
Jaki rodzaj prasy służy do formowania długich rur kanalizacyjnych?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Prasa ślimakowa to zdecydowanie najczęstsze rozwiązanie, jeśli chodzi o formowanie długich rur kanalizacyjnych, zwłaszcza tych ceramicznych czy z tworzyw sztucznych. Cały proces polega na tym, że surowiec (np. masa gliniana albo tworzywo granulowane) jest podawany do komory prasy, gdzie ślimak (czyli taki specjalny wałek z gwintem) przesuwa materiał w kierunku matrycy. Dzięki temu uzyskujemy ciągły, nieprzerwany kształt rury o określonej średnicy i długości. Moim zdaniem jest to bardzo praktyczne, bo pozwala produkować elementy o naprawdę dużych długościach bez zbędnych łączeń, co w kanalizacji ma ogromne znaczenie dla szczelności i trwałości instalacji. Stosowanie prasy ślimakowej jest też zgodne z normami branżowymi, np. PN-EN 295 dla rur kamionkowych. Takie rozwiązanie jest ekonomiczne, wydajne i pozwala uzyskać powtarzalne parametry produktu. W praktyce spotkałem się z tym, że wiele zakładów produkcyjnych nie wyobraża sobie innego procesu przy wytwarzaniu długich elementów kanalizacyjnych – bo właśnie prasa ślimakowa gwarantuje równomierny rozkład materiału i bardzo dobrą kontrolę jakości. Warto dodać, że oprócz rur kanalizacyjnych, ta metoda sprawdza się też przy produkcji kafli, cegieł czy nawet niektórych profili z PCV.
Wybór innych rodzajów pras niż ślimakowa do produkcji długich rur kanalizacyjnych to dość częsty błąd wynikający zwykle z mylenia przeznaczenia i konstrukcji tych urządzeń. Prasa cierna, choć sprawdza się przy kształtowaniu wyrobów metalowych, szczególnie gdzie potrzebna jest duża siła nacisku, nie nadaje się do uzyskiwania długich, ciągłych kształtów – jej działanie jest raczej skokowe, a nie ciągłe, więc trudno sobie wyobrazić formowanie metrowych odcinków rur w ten sposób. Prasa izostatyczna z kolei działa na zasadzie równomiernego nacisku cieczy lub gazu na materiał zamknięty w elastycznej formie – to super rozwiązanie dla elementów o złożonych kształtach, np. tulei czy detali ceramicznych o nieregularnych przekrojach, ale zupełnie nie sprawdza się, jeśli zależy nam na produkcie o dużej długości i powtarzalnym, jednostajnym przekroju. Spotkałem się z opinią, że izostatyka to dobry wybór do rur, ale w praktyce to raczej ciekawostka laboratoryjna niż metoda stosowana przemysłowo. Prasa kolankowo-dźwigniowa natomiast wykorzystywana jest głównie do operacji prasowania na zimno, na przykład do tłoczenia blach – jej mechanizm opiera się na przenoszeniu nacisku przez układ dźwigni i kolan, co daje bardzo dużą siłę, ale znowu – nie umożliwia ciągłego wyciskania długich wyrobów. Takie uproszczenia prowadzą do błędów: często myśli się, że każda prasa „coś uformuje”, a przecież rodzaj mechanizmu musi być ściśle dobrany do charakteru wyrobu. Warto pamiętać, że rury kanalizacyjne muszą mieć jednolitą strukturę i określoną długość – a tylko prasa ślimakowa daje taką możliwość przez ciągłe wyciskanie masy przez odpowiednią matrycę. W branży to wiedza podstawowa, potwierdzana nie tylko przez praktyków, ale i przez aktualne normy produkcyjne czy nawet literaturę fachową.