W młynach strumieniowych proces mielenia przebiega zupełnie inaczej niż w młynach z tradycyjnymi mielnikami – tutaj nie znajdziesz kul, wałków czy innych elementów mielących. Cały sekret tkwi w wykorzystaniu silnego strumienia sprężonego powietrza lub innego gazu, który rozpędza cząstki surowca z ogromną prędkością. Zderzają się one ze sobą nawzajem, co prowadzi do ich rozdrobnienia. Z mojego doświadczenia, to bardzo efektywna i czysta metoda, bo nie ma ryzyka zanieczyszczenia produktu ścierającymi się mielnikami. W przemyśle farmaceutycznym czy chemicznym, gdzie czystość jest kluczowa, młyny strumieniowe często są pierwszym wyborem. Ciekawostka – dzięki takiej technologii można uzyskać bardzo drobne cząstki, nawet rzędu mikrometrów, co w innych młynach często bywa problematyczne. No i jeszcze jedno – brak mielników to mniej części eksploatacyjnych, więc niższe koszty utrzymania i rzadsze przestoje serwisowe. Takie rozwiązanie jest zgodne z nowoczesnymi standardami branżowymi, gdzie stawia się na wysoką jakość produktu końcowego i optymalizację procesów. Moim zdaniem to dobry przykład, że czasami to nie stal czy ceramika, a odpowiednia fizyka robi robotę.
Wielu uczniów zakłada, że każdy młyn do rozdrabniania musi mieć mielniki, bo przecież tradycyjnie kojarzy się je z kulami czy wałkami. To takie myślenie z automatu, które niestety często prowadzi do błędnych wniosków. W rzeczywistości zarówno młyn kulowy, jak i wibracyjny oraz attritor opierają swoje działanie na zastosowaniu mielników – przeważnie są to kule stalowe, ceramiczne albo inne twarde elementy. W przypadku młyna kulowego, to właśnie obijające się kule powodują rozdrabnianie materiału, a ich wybór i kontrola zużycia jest bardzo ważna, żeby nie doszło do zanieczyszczenia produktu metalem. Młyny wibracyjne, choć różnią się budową, także wykorzystują drgania do przemieszczania mielników, które ścierają i rozbijają surowiec. Natomiast attritor – bardzo ciekawa konstrukcja – działa trochę jak młyn kulowy, ale dzięki ruchowi mieszadła uzyskuje się bardzo intensywne i szybkie rozdrabnianie. Tutaj też kluczową rolę grają mielniki. Takie rozwiązania mają sens, gdy potrzebujemy mocnej mechanicznej siły, ale zawsze wiąże się to z koniecznością wymiany tych elementów oraz możliwością ich ścierania. Typowy błąd to ignorowanie alternatywnych technologii rozdrabniania – jak młyny strumieniowe, gdzie siła kinetyczna i zderzenia cząstek załatwiają sprawę bez udziału jakichkolwiek mielników. W branży farmaceutycznej, spożywczej czy chemicznej coraz częściej przechodzi się na takie bezkontaktowe rozwiązania, żeby spełniać wysokie wymagania czystości i norm jakościowych. Warto pamiętać, że dobór młyna powinien wynikać z analizy procesu i oczekiwań co do produktu końcowego, a nie tylko z przyzwyczajeń czy tradycyjnych skojarzeń z mielnikami.