Kwalifikacja: CES.01 - Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu ceramicznego
Zawód: Technik ceramik
Który z wymienionych surowców wymaga szczególnych warunków suszenia wynikających z wrażliwości na wysoką temperaturę?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Glina to surowiec, który faktycznie wymaga specjalnych warunków suszenia, ze względu na swoją dużą wrażliwość na wysoką temperaturę. Gdy glinę podda się zbyt gwałtownemu lub nadmiernemu ogrzewaniu, bardzo łatwo dochodzi do spękań, deformacji, a nawet powstawania trwałych naprężeń wewnętrznych, które potem prowadzą do wybrakowanych produktów. Z mojego doświadczenia, w ceramice czy produkcji cegieł, etap powolnego, równomiernego suszenia jest kluczowy. Stanowczo nie można wrzucić surowej gliny do gorącej suszarni i oczekiwać dobrego efektu. Branżowe dobre praktyki, np. zalecenia norm PN-EN 771-1:2011, jednoznacznie wskazują na konieczność kontroli zarówno temperatury, jak i wilgotności powietrza, żeby uniknąć zniszczenia struktury materiału. W praktyce często zaczyna się od suszenia w temperaturze otoczenia, potem powoli ją zwiększając, zwykle nie przekraczając 40-60°C na początkowym etapie. To, moim zdaniem, kluczowe przy produkcji wyrobów glinianych o wysokiej jakości. Zbyt szybkie odparowanie wody prowadzi do naprężeń i pęknięć – tego każdy rzetelny technolog chce uniknąć. Przykładowo, w kaflarniach czy zakładach ceramicznych przestrzeganie tych zasad to absolutna podstawa. Zaskakująco dużo problemów w produkcji wynika właśnie z lekceważenia tej wrażliwości gliny na temperaturę podczas suszenia.
W branży budowlanej oraz ceramicznej często pojawia się nieporozumienie co do wymagań suszenia różnych surowców mineralnych. Piasek, mimo że czasem wymaga osuszenia przed dalszą obróbką, w zasadzie jest bardzo odporny na wysoką temperaturę. Nawet w procesach technologicznych piasek bywa suszony w bębnach lub suszarniach o bardzo wysokich parametrach cieplnych, nie powodując żadnych uszkodzeń jego struktury. Kreda oraz wapień, choć są surowcami zawierającymi węglan wapnia, również nie wykazują szczególnej wrażliwości na temperaturę przy standardowym suszeniu. Ich głównym problemem bywa raczej pylność i ewentualne zmiany chemiczne podczas bardzo wysokiego wypalania, ale nie na etapie samego suszenia surowego materiału. Typowym błędem, który można zaobserwować, jest utożsamianie wszystkich surowców mineralnych z podobnymi wymaganiami podczas suszenia. Tymczasem glina znacznie się wyróżnia – zawiera związki ilaste oraz wodę związana chemicznie, która musi być odprowadzana stopniowo. Jeżeli proces ten zostanie przeprowadzony zbyt gwałtownie, pojawiają się rysy, spękania i deformacje nieodwracalne. Z własnej praktyki wiem, że często myli się te wymagania, bo nie każdy zdaje sobie sprawę, że w glinie struktura mikrocząstek i obecność wody koloidalnej sprawiają, iż wymaga szczególnej, powolnej obróbki cieplnej. Warto więc zawsze zwracać uwagę na specyfikę danego materiału, bo to właśnie ona wyznacza sposób jego suszenia – i to wiedza, którą mocno cenią doświadczeni technolodzy oraz operatorzy linii produkcyjnych.