Kwalifikacja: CES.01 - Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu ceramicznego
Zawód: Technik ceramik
Określ metodę rozdrabniania, podczas której kawałki surowca są zgniatane między dwiema zbliżającymi się do siebie powierzchniami elementów roboczych maszyny.
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Dobrze rozpoznałeś zasadę działania miażdżenia, które jest podstawową metodą rozdrabniania surowców w przemyśle spożywczym, górniczym czy ceramicznym. Miażdżenie polega na zgniataniu materiału pomiędzy dwiema powierzchniami – najczęściej szczękami, wałkami lub stożkami – które zbliżają się do siebie i wywołują nacisk. W praktyce fachowej to podstawowa metoda w pierwszym etapie rozdrabniania twardych brył, np. w kruszarkach szczękowych czy stożkowych. Moim zdaniem, kluczem do skutecznego miażdżenia jest właściwe dobranie siły nacisku, aby ograniczyć straty surowca i uzyskać odpowiednią frakcję produktu. Warto pamiętać, że według norm branżowych – np. PN-EN 12342 – proces ten powinien być prowadzony tak, by nie przegrzewać materiału i nie generować nadmiernej ilości pyłu. W codziennej pracy często spotykam się z sytuacją, gdzie operatorzy zastępują miażdżenie ścieraniem, co nie zawsze daje tak precyzyjne efekty. Miażdżenie jest też wykorzystywane w produkcji pasz, przy przygotowaniu kruszyw czy rozdrabnianiu minerałów. Często pomija się fakt, że to metoda najsilniej wpływająca na strukturę wewnętrzną rozdrabnianego materiału – szczególnie istotne, gdy końcowy produkt ma zachować określone właściwości fizykochemiczne. W dobrych praktykach technicznych zaleca się także kontrolować równomierność zgniatania, bo od tego zależy efektywność całego procesu rozdrabniania.
Wybranie innej metody niż miażdżenie nie oddaje istoty procesu zgniatania materiału pomiędzy zbliżającymi się powierzchniami. Często osoby uczące się mylą miażdżenie ze ścieraniem, bo oba procesy służą rozdrabnianiu, jednak w praktyce technicznej diametralnie się różnią. Ścieranie polega głównie na działaniu sił tarcia – powierzchnie elementów roboczych poruszają się względem siebie równolegle i powodują odpryskiwanie lub odrywanie drobnych cząstek z powierzchni surowca. To typowe dla młynów kulowych, tarczowych lub walcowych, gdzie ważniejszy jest efekt ścinania i tarcia, a nie bezpośrednie zgniatanie. Z kolei ścinanie to proces, gdzie materiał jest rozrywany na skutek działania sił tnących, które przesuwają się względem siebie – jakby cięcie nożyczkami lub ostrzami. Tak działa np. wilk masarski lub niektóre rozdrabniacze do tworzyw sztucznych. Rozbijanie natomiast opiera się na energii kinetycznej – uderzenia młotków, bijaków czy kul powodują rozpad materiału na mniejsze części, ale bez kontrolowanego zgniatania między powierzchniami. Typowym przykładem są młyny młotkowe lub rozdrabniacze bijakowe. Myślę, że łatwo tu o pomyłkę, bo wszystkie te metody w praktyce są stosowane zamiennie, ale tylko miażdżenie spełnia warunek zgniatania pomiędzy zbliżającymi się powierzchniami. Z mojego doświadczenia wynika, że dobór niewłaściwej metody może skutkować złym rozmiarem cząstek, nadmiernym pyleniem lub nawet uszkodzeniem maszyny. Dlatego zawsze warto najpierw dobrze przeanalizować mechanikę procesu i pamiętać o klasyfikacji metod rozdrabniania według źródła sił – to fundament w pracy każdego technika mechanika czy operatora maszyn rozdrabniających.