Kwalifikacja: CES.01 - Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu ceramicznego

Bardzo często spotyka się błędne wyobrażenie, że w piecach ceramicznych można używać klasycznych termometrów rtęciowych czy pirometrów optycznych do ciągłego monitorowania temperatury wnętrza komory. Jednak termometr rtęciowy w ogóle nie nadaje się do tak wysokich temperatur – już powyżej 350°C rtęć zaczyna parować, a przy temperaturach typowych dla wypału ceramiki (rzędu 900–1300°C) taki termometr ulega zniszczeniu. Myślę, że ten wybór wynika często z przenoszenia przyzwyczajeń z codziennych sytuacji domowych na procesy przemysłowe, czego należy się wystrzegać. Z drugiej strony, pirometr optyczny rzeczywiście stosuje się w przemyśle ceramicznym, ale głównie do okresowych, punktowych pomiarów – działa na zasadzie pomiaru promieniowania cieplnego i pozwala bezkontaktowo określić temperaturę, lecz nie oferuje ciągłego, automatycznego monitoringu w takim sensie jak termopara. W praktyce pirometry są wykorzystywane raczej do weryfikacji wskazań lub tam, gdzie nie da się zainstalować czujnika w piecu. Stożek pirometryczny z kolei to materiałowy wskaźnik, który topi się w określonej temperaturze – to narzędzie raczej do jednorazowej oceny maksymalnej temperatury lub sumy działania temperatury w czasie, a nie do bieżącego, cyfrowego odczytu. Takie stożki stosuje się pomocniczo, zwłaszcza w rzemieślniczych wypałach, ale nie są w stanie dać precyzyjnego i ciągłego pomiaru. Z mojego doświadczenia wynika, że najlepsze efekty daje połączenie termopary do automatycznej rejestracji i ewentualnie kontrolny pomiar pirometrem lub obserwacja stożków, ale podstawą każdego profesjonalnego procesu wypału jest właśnie termopara. Wybierając inne metody można łatwo wprowadzić błąd do procesu, co skutkuje stratami materiałowymi lub spadkiem jakości wyrobów. Dobrą praktyką jest zawsze korzystanie z urządzeń przeznaczonych do pracy w danym zakresie temperatury i zapewniających ciągły sygnał pomiarowy, czego nie da się osiągnąć żadnym z błędnych rozwiązań.