Kwalifikacja: CES.03 - Organizacja i kontrolowanie procesów w przemyśle ceramicznym
Zawód: Technik ceramik
Kategorie: Surowce ceramiczne Badania i kontrola jakości
Które z podanych badań przeprowadza się dla surowca naturalnego?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wilgotność to jedno z podstawowych badań wykonywanych dla surowców naturalnych, np. gliny, piasku czy żwiru. Od tego parametru w praktyce zależy bardzo dużo – wilgotność wpływa na późniejsze właściwości wyrobów, ich skurcz, wytrzymałość oraz podatność na obróbkę i formowanie. Moim zdaniem to badanie jest takim pierwszym krokiem, zanim zacznie się jakąkolwiek produkcję opartą na materiale naturalnym. Norma PN-EN 1097-5 jasno określa, jak oznaczać wilgotność dla kruszyw, przez ważenie próbek przed i po wysuszeniu. Co ciekawe, wilgotność silnie wpływa nie tylko na proces technologiczny, ale też magazynowanie i transport – zbyt mokry surowiec może być trudny do przeróbki, zbyt suchy również nie zawsze się sprawdzi. Często w laboratoriach wilgotność mierzy się na początku, bo to po prostu podstawa. Z mojego doświadczenia – jeżeli ktoś lekceważy ten parametr, potem pojawiają się nieprzewidziane problemy z jakością produktu. Poza tym, właśnie na surowcach naturalnych widać największe wahania tego parametru w zależności od warunków atmosferycznych, co tylko podkreśla wagę regularnych pomiarów. W branży ceramicznej, budowlanej czy nawet przy produkcji prefabrykatów wiedza o wilgotności to absolutna podstawa. Jeżeli interesuje Cię temat kontroli jakości materiałów – warto zwrócić uwagę na to badanie, bo jest praktycznie wszędzie obecne.
Odpowiedzi takie jak kwasoodporność, przesiąkliwość czy porowatość całkowita wydają się na pierwszy rzut oka logiczne, ale w praktyce odnoszą się do nieco innych etapów lub rodzajów materiałów. Kwasoodporność to badanie typowe raczej dla materiałów już przerobionych, takich jak ceramika czy wyroby chemoodporne – chodzi tam o sprawdzenie, jak wyrób finalny radzi sobie z działaniem kwasów, a nie o ocenę surowca naturalnego. Podobnie porowatość całkowita i przesiąkliwość – to parametry, które mierzymy najczęściej na gotowych produktach lub próbkach poddanych już jakiejś obróbce cieplnej czy chemicznej. Porowatość, owszem, bywa istotna przy analizie surowców, ale sam pomiar porowatości całkowitej przeprowadza się już na wyrobach po procesie wypalania lub utwardzania. Przesiąkliwość natomiast dotyczy właściwości transportu wody przez materiał – znowu, raczej na wyrobach finalnych, nie na surowcu. Często popełnia się błąd, myląc badania surowców z badaniami wyrobów, bo sama nazwa brzmi technicznie, ale w praktyce standardy takie jak PN-EN 772-21 czy PN-EN 772-4 jasno rozróżniają, kiedy i dla czego stosuje się poszczególne badania. Również w branżowych laboratoriach najpierw sprawdza się właściwości podstawowe, takie jak wilgotność, bo to ona determinuje dalszą przydatność materiału do produkcji. Z mojego doświadczenia, gdy ktoś chce od razu badać porowatość czy kwasoodporność na surowcu naturalnym, najczęściej po prostu nie wie, jak wygląda cykl przetwórczy danego materiału i jakie badania mają sens na danym etapie procesu technologicznego. To częsty błąd wynikający z nieznajomości podziału badań laboratoryjnych czy nawet zbyt powierzchownej wiedzy z zakresu technologii materiałowej. Dlatego właśnie badanie wilgotności jest tym, które rzeczywiście przeprowadza się na surowcu naturalnym – zanim surowiec zostanie w ogóle poddany dalszej obróbce.